معنای زندگی؛ برساختی اجتماعی یا امری عینی؛ مطالعۀ تطبیقی دیدگاه پیتر برگر و محمدتقی جعفری

معنای زندگی از مسائل اساسی حیات انسانی است. این مسئله از چند دهۀ گذشته تا کنون حوزۀ مطالعاتی نسبتاً مستقلی را به خود اختصاص داده است. مسئله مزبور از ابعاد مختلف قابل بررسی است، برساخته بودن معنای زندگی و یا عینیت قائل شدن برای آن ورای ساخت فردی و اجتماعی، دیدگاه‌های مختلفی را در بین اندیشمندان رقم زده است؛ آیا انسان برای زندگی معنایی فرا می‌افکند یا عالم لبریز از معناست و کافی است انسان زندگی خود را با آن هماهنگ کند تا زندگی معناداری داشته باشد؟ این نوشتار دیدگاه پیتر برگر و علامه محمدتقی جعفری را از این جهت مورد مقایسه قرار می‌دهد. این تحقیق با نوعی روش هرمنوتیک که از جان پلامناتز الهام گرفته انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، علیرغم آنکه پیتر برگر و محمدتقی جعفری قرابت بسیاری در تحلیل معنا در پرسش معنای زندگی دارند و به دین نقشی محوری در معنابخشی زندگی می‌دهند؛ از جهت برساختی و کشفی بودن معنای زندگی دیدگاه متفاوتی دارند. برگر معنای زندگی را برساختی اجتماعی می‌داند و در مقابل جعفری معنا را امری عینی می‌داند که انسان می‌تواند باهماهنگ شدن با هستی، آن را جذب کند. این تفاوت ریشه در اختلاف مبانی انسان‌شناسی، ارزش‌شناسی و روش‌شناسی آن دو دارد

the meaning of life; a social construct or an objective matter; comparative study of peter berger and mohammad taqi jafari’s opinion

one of the fundamental issues of human life is the meaning of life. this topic has become a relatively independent area of study in recent decades. the issue can be examined from different perspectives, with the construction of life’s meaning or its objectification beyond individual and social constructs being one of the important areas that has generated diverse scholarly views. the key questions are: does a person construct meaning for life, or is the world inherently meaningful, requiring only that an individual align their life with this meaning to achieve a meaningful existence? this article compares the views of peter berger and mohammad-taqi jafari on this subject. the research was conducted using a hermeneutic method inspired by john plamenatz. the research reveals that while peter berger and mohammad-taqi jafari share many similarities in their analysis of life’s meaning and acknowledge the central role of religion in providing meaning, they differ in their perspectives on how meaning is established—whether through construction or discovery. berger views the meaning of life as a social construct, whereas mohammad-taqi jafari considers meaning as an objective reality that humans can comprehend by harmonizing with existence.