خاستگاه اجتماع انسانی از منظر علامه طباطبایی

مباحث اجتماعی و ناظر به جنبه های مختلف انسان با هویت جمعی در اندیشه و تتبعات و نوشته‌های علامه طباطبایی جایگاه ویژه‌ای دارد. ذهن ساختارمند این اندیشمند ممتاز اسلامی، موجب طرح و بحث از مبانی و ساختارهای ایجاد و حرکت اجتماع انسانی شده است؛ به گونه‌ای که می‌توان تفکر اجتماعی را یکی از نقاط ثقل اندیشه دینی ایشان به حساب ‌آورد. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی، مبانی اندیشه‌ای علامه طباطبایی در بحث از خاستگاه اجتماع انسانی و نوع ارتباط میان آنها را دنبال می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، سازوکار تشکیل جامعه بشری، منشا اجتماعی بودن، ایجاد محدودیت در آزادی فردی، تعاون و همکاری جمعی، تشریع قانون و تشکیل و تاسیس حکومت و شیوه حکمرانی، به عنوان مبانی و پیش‌فرض‌های ساخت اجتماع انسانی در اندیشه‌ علامه، رابطه منظومه‌وار داشته و به مثابه دانه‌های زنجیر به هم متصل، ریسمان محکمی در زمینه حدوث و بقای جامعه انسانی را شکل داده‌اند. این نگاه ساختارمند به مباحث و مسائل اجتماعی، علامه را وارد اندیشه ورزی‌ در حوزه زندگی اجتماعی نموده است. ایشان در اندیشه‌های اجتماعی، به ساخت جامعه از متن و درون و از پایین به بالا نظر دارد و هرم قدرت با وجود اهمیت، در اولویت دوم اندیشه‌های ایشان در مسائل اجتماعی و حکمرانی است.

the origin of human society from the perspective of allameh tabatabai

in the thought and writings of allameh tabatabai, social issues and the examination of various aspects of the human being with regard to collective identity occupy a prominent position. the structured mind of this eminent islamic thinker has led to the design and discussion of the foundations and structures of the creation and movement of human society; thus, social thought can be regarded as one of the pillars of his religious thought. the present study follows allameh tabatabai’s thought foundations in discussing the origin of human society and the nature of their communication using a descriptive-analytical approach. the results of the study indicate that the mechanism of forming human society, the origin of sociality, the creation of restrictions on individual freedom, collective cooperation, the enactment of law, the formation and establishment of government, and the method of governance are the conceptual foundations and presuppositions of constructing human society. allameh has a systematic relationship, and, like the elements of a chain, this relationship has formed a strong thread in the context of the emergence and survival of human society. this systematic examination of social topics and issues has prompted allameh to reflect on social life. he believes in building society from the context and the bottom up, and despite its significance, the power pyramid is the second priority in his views on social issues and governance.