بازتولید معرفتی شهر اشراقی با استفاده از آراء شیخ شهاب الدین سهروردی

فلسفه‌ شیخ اشراق، فلسفه‌ فرهنگ ماست و به نظر می‌رسد در طول چهارده قرن از هر اندیشمند دیگری به فلسفه‌ ایرانی اسلامی نزدیک‌تر باشد، چرا که پیوستگی ذاتی عمیقی با بستر فکری و زمینه‌های تاریخی ایرانیان دارد. این پژوهش بر آنست که با ژرفکاوی در آراء شهاب‌الدین سهروردی و ورود به کنه فلسفه وی، به تبیین تصویری هرمنوتیک از تعالیم اشراقی از منظر برنامه‌ریزی فضایی و نظام توسعه کالبدی بپردازد. در این راستا مقاله ابتدا به توصیف هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی حکمت اشراقی و تفسیر ارتباط میان فضا و فلسفه نور می‌پردازد، سپس با بهره‌گیری از دستگاه تاویل‌گرایی و روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی، با مرور منابع دست اول تا سوم، در جستجوی استخراج مولفه‌های شهر مطلوب از دید حکمت اشراقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که صفات شهر اشراقی که بر شالوده جهان‌بینی توحیدی و تعالیم و ارزش‌های والای اسلامی بنا نهاده شده‌اند، در دو قلمروی کلی صفات ساحت کالبدی شامل شهر به مثابه کالبد نور، تجلی‌گاه عالم مثال، حس وحدت، مفاهیم پارادوکسی و نمادگرایی و همچنین صفات ساحت غیر کالبدی شامل شهر آگاهی، ادراک، کمال، شکر، تعلیم، معرفت‌النفس و صعود معنوی قرار می‌گیرند. درک و کاربست این چارچوب مفهومی ارائه شده می‌تواند به عنوان نقطه اتکاء بنیادی، معتبر و مستحکمی که برگرفته از تاملات فلسفی شیخ اشراق است، در نظام نظریه‌ای و حرفه‌ای شهرسازی مورد استفاده قرار گیرد.

Reproducing the principles of the Ishraq city using the views of Sheikh Shahab al-Din Suhrawardi

Sheikh Ishraq’s philosophy is the philosophy of our culture and it seems to be closer to IranianIslamic philosophy than any other school of thought during the last fourteen centuries, because it has an inherent connection with the intellectual background of Iranians. This study aims to explain Shahab alDin Suhrawardi’s views and enter into the essence of his philosophy, to explain a clear and comprehensive picture of enlightenment teachings from the perspective of urban planning and design. In this regard, the article first describes the ontology and epistemology of enlightenment wisdom and interprets the relationship between space and the philosophy of light, then using the interpretive system and qualitative content analysis research method, reviewing first to third hand sources, seeks to extract the components of the desired city from the point of view of enlightenment wisdom. Findings show that the attributes of the enlightened city, which are based on the monotheistic worldview and high Islamic teachings and values, fall into two general categories of attributes of the physical realm, including the city as the body of light, the manifestation of the universe, the sense of unity, the concepts of paradox and symbolism, as well as the attributes of the nonphysical realm, including the city of consciousness, perception, perfection, gratitude, education, selfknowledge and spiritual ascent. Understanding and applying this proposed conceptual framework can be used as a fundamental, valid and solid point of reference based on the philosophical reflections of Sheikh Ishraq in the system of theories and professions of urban planning.