بررسی و تحلیل جامعه مطلوب در اندیشه‌ی اجتماعی سیدجعفر کشفی

اندیشه‌ی اجتماعی هر دوره‌ای متاثر از شرایط جامعه‌ای است که به‌بحث در مسائل اجتماعی و نهادهای اجتماعی می‌پردازد. در دوره‌ی قاجار نیز، عوامل سیاسی و مذهبی گوناگونی باعث حضور و نفوذ علمای شیعی در جامعه و حکومت شد که ناگزیر به‌طرح مباحثی در زمینه‌ی سیاست و اجتماع پرداخته‌اند. از جمله‌ی این عالمان، سیدجعفر دارابی کشفی از علما و فقهای اصولی شیعه بود که به‌مقوله‌ی اندیشه‌ی اجتماعی که می‌بایست حاکم بر جامعه‌ی عصر قاجار باشد از دیدگاه دین اسلام، پرداخته‌‌است. وی در کتاب‌های تحفه‌الملوک و میزان‌الملوک به‌اندیشه‌ی اجتماعی و توصیف جامعه می‌پردازد و برای اینکه جامعه‌ای مطلوب را ترسیم نماید که حاکم قادر باشد بر جامعه حکومت نماید، زندگی فردی و امور خانوادگی و اجتماعی را تشریح می‌کند. هدف پژوهش حاضر بررسی اندیشه‌ی اجتماعی کشفی براساس تحلیل محتوای دو اثر مذکور است. یافته‌ی پژوهش نشان می‌دهد که کشفی قصد داشته به‌ترسیم زندگی فردی و اجتماعی با تعلیم اخلاقی و دین بپردازد و عقل و عدالت را پایه‌ی جامعه قرار می‌دهد. وی در نهایت به‌دنبال دستیابی‌به مدینه‌ی فاضله است و در این راستا به‌مقوله ارتباط میان افراد در جامعه و چگونگی زندگی اجتماعی و رابطه‌ی حکومت و جامعه و بسیاری از خصائل و فضایل انسان که از طریق آن می‌تواند به‌سعادت دنیوی و اخروی دست یابد به‌صورت مشروح و مفصل پرداخته است.