بررسی نقش نخبگان سیاسی ایران و ترکیه در توسعه سیاسی

این مقاله به بررسی نقش نخبگان سیاسی در توسعه سیاسی ایران و ترکیه می‌پردازد و در این راستا نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعه سیاسی موردمطالعه قرار می‌دهد و درصدد صورت‌بندی اشتراکات و تفاوت‌های آنهاست. چارچوب مفهومی مقاله بر نظریات نخبه‌گرایی متکی است و فرض آن بر این حدس استوار است که ویژگی‌ها، باورها و ارزش‌های شخصی رضاشاه و آتاتورک، نقشی تعیین کننده در نحوه و نتیجه نوسازی کشورهای ایران و ترکیه داشته است. روش تحقیق مقایسه تطبیقی مولفه‌های ارزشیِ رهبران نوسازی ایران و ترکیه در فرایند نوسازی است. داده‌های مقاله از تحلیل‌های تاریخی ثانویه مقطع موردنظر برای دو کشور استخراج شده است. روش تحلیل کیفی و متکی بر مقایسه تفاوت‌ها و تشابهات شیوه‌های مواجهه رضاشاه و آتاتورک با مسائل توسعه است. این مقاله در نتیجه‌گیری استدلال می‌کند که سیاست در کشورهای خاورمیانه، با توجه به وضعیت تاریخی و فرهنگی آنها، اقتضائات خاص خود را دارد و تفاوت‌های فردی رضاشاه و آتاتورک در تعامل با این خصوصیات موجد تفاوت توسعه سیاسی حاصل‌شده در دو کشور ایران و ترکیه است.