مقایسه‌ی استفاده و رضایت‌مندی دانشجویان از تلویزیون، ماهواره و اینترنت

در این پژوهش استفاده‌ی‌ دانشجویان ایران از سه رسانه‌ی تلویزیون، صداوسیما، شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنت با استفاده از نظریه‌ی استفاده و رضایت‌مندی مطالعه شده است. براساس یکی از رئوس اصلی این نظریه مبنی بر رقابت میان رسانه‌ها برای ارضای نیاز مخاطبان، این پژوهش به مقایسه‌ی میزان استفاده و رضایت‌مندی سه نوع رسانه‌ای مختلف پرداخته است. رضایت‌مندی دانشجویان از رسانه‌ها براساس مدل پیشنهادی کاتز در چهار بعد مورد سنجش قرار گرفته است. این چهار بعد شامل کسب آگاهی، برقراری کنش متقابل اجتماعی، کسب هویت شخصی و کسب آرامش و سرگرمی هستند. نتایج پژوهش نشان داد میزان استفاده و رضایت‌مندی دانشجویان از اینترنت بیش از دو رسانه دیگر است. اینترنت توانسته در هرچهار بعد رضایت‌مندی به‌خصوص در زمینه کسب آگاهی، رضایت دانشجویان را جلب کند. رضایت‌مندی دانشجویان از شبکه‌های ماهواره‌ای بیش‌تر در بعد کسب آرامش و سرگرمی است و درخصوص تلویزیون نیز نمره‌ی رضایت‌مندی در هیچ‌کدام از ابعاد چندان بالا نیست. در میان دانشجویان ایرانی ۷۲ درصد بیننده‌ی برنامه‌های تلویزیون صداوسیما، ۵۴ درصد بیننده‌ی شبکه‌های ماهواره‌ای و ۸۳ درصد استفاده‌کنندگان از اینترنت هستند. نتایج آزمون‏های هم‌بستگی نیز نشان داد بین استفاده و رضایت‌مندی از هر سه رسانه رابطه‌ی هم‌بستگی در جهت مثبت وجود دارد.

Iranian students’ Uses and Gratifications of Television, Satellite and Internet

In the present paper, the authors have attempted to explore Iranian students’ usese and gratifications of television, satellite channels and Internet.  Based on the theory of uses and gratifications, there is a competition among media to satisfy audiences’ needs, and we are aimed at comparing the extent of uses and gratifications of these three media by Iranian students. Students’ gratifications of media are measured by Katz’s Model in four aspects including awareness, social mutual action, personal identity and calmness/recreation. The findings indicate that the extent of students’ uses and gratifications on Internet is higher than other media. Internet has been able to meet all the above mentioned categories. Students’ gratifications on satellite channels is more in calmness/recreation need, while the scores on using televisions are not so high for any mentioned needs. It is indicated that 72% of Iranian students use television programs while this figure is 54% for satellite channels and 83% for Internet. The findings of correlation tests indicate that there is a positive correlation between uses and gratifications of all three media.