تطبیق نظریه دیویس با انقلاب اسلامی ایران

پس از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی سال 1357، بررسی و علل و عوامل پیدایش این انقلاب هنوز از مباحث مطرح در حوزه آکادمیک جامعه شناسی انقلاب است. از بین تئوری‌های مختلف که به تحلیل انقلاب پرداخته‌اند، تئوری دیویس به دلیل مقبولیت جهانی و تعدد ارجاعات، اهمیتی مضاعفی دارد. متفکرین زیادی بر این موضوع  که آیا تئوری دیویس قابلیت تبیین انقلاب ایران را دارا  می باشد یا خیر؟ اختلاف نظر دارند. مقاله حاضر ضمن شناسایی ریشه‌ها و تشریح نظریه دیویس و مروری برتحلیل دیدگاه‌های متفکرین مخالف و موافق چنین تطبیقی، از نظریه رابرت گر در این خصوص استفاده کرده است. استناد به آمار منتشره سازمان برنامه و بودجه، گزارش‌های اقتصادی بانک مرکزی و برخی دیگر از منابع، تا حد زیادی بر توانایی تبیین و تطبیق این تئوری با انقلاب اسلامی  صحه می‌گذارد. با این وجود مقاله حاضر نشان خواهد داد که تئوری دیویس با محدودیت‌های نهفته در آن، تنها تبیین کننده بخشی از علل و عوامل انقلاب اسلامی است و بررسی جامع‌تر نیازمند توجه به رهیافت‌های تکمیلی دیگر به ویژه رهیافت فرهنگی است.

A application of Davies theory to the Islamic Revolution in Iran

The aim of this paper is to explain the Islamic Revolution of Iran based on Davis theory and suggest both advantages and limitations of this theory. More than three decades has passed since the triumph of the Islamic Revolution and the roots and causes of this revolution are still not adequately explored. Among the theories formulated to explain how revolutions happen, that of James Davies J curve has gained global popularity and due to high citation its importance is considerable. Despite this merit, applicability of this theory to the Islamic Revolution, is a matter of dispute among revolution researchers. The authors of the present paper have attempted to review the analyses provided by both advocates and opponents of the applicability of James Davis theory to the Islamic Revolution and adopted a reading provided by Ted Robert Gurr. Economic statistics published by the Plan and Budget Organization, economic reports published by Central Bank of Iran, and some other documents illustrate the capability of the mentioned theory to explain the Islamic Revolution considerably. However, the authors suggest that, Davies theory, due to its limitations, make clear some causes of Islamic Revolution, and to complete the explanation we need supplementary approaches, specially a cultural approach.