نگاهی جامعه‌شناختی به نهادهای کنترلی (قانون، قدرت، مالکیت و دین) در ادبیات دده قورقود

داستان‌های دده قورقود، به مثابه آئینه تمام‌نمای آمال، سجایا و خصایل مردمانی از قوم ترک در گذشته‌های دور است. به عبارت بهتر، داستان‌های دده قورقود، بخشی از یاداشت­های تاریخی ـ فرهنگی شاخه­ای از اقوام بزرگ ترک (قبایل اوغوز) محسوب می­شود که بررسی ابعاد اجتماعی آنها و کشف مضامین و مفاهیم هنجاری و ارزشی نهفته در آنها به لحاظ جامعه‌شناختی می­تواند پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان اجتماعی آنها و امور مرتبط با آن افکند. به همین دلیل، در مقاله حاضر تلاش می­شود قدرت، ساختار سیاسی و تاثیر و نفوذ رهبران فرهمند در مدیریت اجتماعی، کیفیت قوانین و مراجع و منابع تدوین آن، ساخت  اقتصادی جامعه و کارکردهای آن و نیز تاثیر دین و باورهای دینی در استحکام و تداوم سازمان اجتماعی اقوام مورد بررسی تحلیل شود.

A Sociological Study of Social Control Institutions in the Dada Qorqud Literature

Dada Qorqud stories are like a mirror that reflect the characteristics and behaviors of Turk tribes in the far past. These stories are part of the cultural historical branch of Turk tribe (Oghoz tribes).An attempt to study social aspects and discovering the normative concepts of these stories can help us to analyze its different aspects from sociological view. Because of this, in this research we try to explore the effects of political structure, role of leaders in social management, quality of laws and their references, their functions and also the role of religious beliefs in stability of social organization.