تامّلی جامعه شناختی بر فرهنگ جراحی زیبایی

این مقاله با تبیین علل فراگیری «فرهنگ جراحی زیبایی» در کشاکش «ساختارهای نئولیبرالی»، کوششی نظری برای دستیابی به نحوۀ برساخت «سوژه نئولیبرال» است که به نوبۀ خود می تواند پشتوانه مطالعات جامعه شناختی کاربردیِ برساختِ سوژه قرار گیرد. این تبیین نشان می دهد متاثر از سیاست های «جهانی شدن» -که همان «نئولیبرالی شدن در گستره ای جهانی» است- هر چقدر اقتصادِ سیاسی جامعه ای بیشتر بر مبنای «سفته بازی»، «مالیه گری»، «بنگاهی کردن نهادهای جامعه»، «شرکت محوری»، «خصوصی سازی»، «کارآفرینی» و... تنظیم شود، به تناسبﹾ امیالِ سوژه های آن نیز بیشتر به سوی «رقابت»، «سوداگری»، «ریسک پذیری»، «انعطاف» و «موفقیت طلبی» سوق پیدا خواهد کرد. به عبارت دیگر، مبتنی بر رویکرد تکثیر بنگاه از درون جامعه، «فرهنگ رقابت جویی و کارآفرینی» و تحت تاثیر ایده آلیسم سلبریتی ها، «فرهنگ لذتجویی، شهرت و موفقیت طلبی»، متاثر از تکنولوژی های جدید قدرت، «فرهنگ انقیاد به سرمایه داری جهانی لایک ها» و در سپهر بیکاریِ ساختاری و حکمرانیِ شرکتی، «فرهنگ ریسک پذیری و انعطاف» بازتولید می شود؛ از اینرو برای سوژۀ متاثر از چنین اتمسفری، «انواع بازآفرینی» ضرورت می یابد. کماآنکه جهانی سازی، به شبکه های اجتماعی که در آنها بازآفرینیِ نمایشیِ بی وقفۀ خویشتن مرسوم شده، پر و بال داده است. بازتولید گسترده فرهنگ جراحی زیبایی در هر جامعه ای، ولو آنکه واجد تمامی شاخصه های اقتصاد نئولیبرال نباشند، دستِ کم بیانگرِ شکل گیریِ هسته اولیه نئولیبرالیسم است. در چنین جامعه ای که «سرمایۀ انسانیِ» سوژه، مستمراً در پی تقویت جایگاه رقابتی خویش است، طبعاً ارزش های اخلاقی تحت الشعاع می گیرد و بنابراین این مدل از توسعه، مستلزم بازاندیشی است.

sociological study of cosmetic surgery in neoliberal political economy

explaining cosmetic surgical culture in neoliberal political economy framework, this essay is a theoretical attempt for better perception of &neoliberal subject&. affected by the &globalization&, which is the neoliberalism on a global scale, the more political economy of a society develops based on “speculation”, “financialization”, “generalization of enterprise”, “entrepreneurialism”, “privatization”, “deregulation”, the more desires and conducts of its subjects drive into culture of &achievement&, “fame”, “pleasure”, “competition”, ”risk-taking”, “flexibility” and “plasticity”. in other words, liquidity of capital, the generalization of forms of “enterprise” and “firm” by diffusing and multiplying them as much as possible, digital sovereignty, flexibility and insecurity of jobs, structural unemployment, etc. could result in “reinvention culture” including plasticity of bodies; as globalization has given rise to the social networks, in which continual dramatic self-reinvention have become all the rage, led by celebrities. the reproduction of cosmetic surgery’s culture in every society, even if it does not have all the criteria of a neoliberal economy, at least imply formation of the primary core of neoliberalism. for better or worse, as human capital seeking to strengthen its competitive positioning and appreciate its value, subject’s moralities stand in contrast to ethical values; therefore, this model of development requires rethinking.