ادراک از عدالت و ارزیابی معیارهای وضع عادلانه در ساختار طبقاتی؛ مقایسه نظام مشاغل در دو استان تهران و گیلان

این پژوهش به دنبال بررسی مقایسه‌ای ادراک از عدالت و احساس بی عدالتی در بین گروه های مختلف شغلی(ساختار طبقاتی) است. معیارهای وضع عادلانه از طریق ارزیابی ملاک های توزیع درآمد در سه موضع «پاداش‌دهنده»، «پاداش‌گیرنده» و «ناظر بی طرف» به صورت تجربی سنجیده و سپس با ملاک های نظری مقایسه شده است. روش انجام پژوهش پیمایش با تکنیک پرسشنامه ساخت‌یافته با حجم نمونه 381 نفر از بین دو جامعه آماریِ نظام مشاغل استان تهران و گیلان بوده است. یافته‌های حاصل از سنجش ارزیابی عادلانه بودن درآمد با «روش جِسو» نشان داد، ارزیابی تمام گروه های شغلی از درآمدشان، در قطب منفی است به این معنا که میزان درآمد واقعی کمتر از درآمد عادلانهِ مورد انتظار برآورد شده است. از منظر مقایسه اجتماعی بین گروه های شغلی نیز مشخص گردید که اولاً اکثر گروه های شغلی وضع خود را با گروه‌های شغلی بالاتر از گروه شغلی خود مقایسه می‌کنند و ثانیاً گروه مرجع مقایسه‌ای تمام مشاغل، گروه شغلی «مسئولین دولتی و مقام های مدیریتی کشوری» بوده است. این تحقیق نشان داد که ارزیابی معیارهای وضع عادلانه نسبت به سه موضع پاداش‌گیرنده، پاداش‌دهنده و موضع بی‌طرف ترتیب و اولویت‌های متفاوتی دارد اما فصل مشترک آنها این است که شاخص «سزاواری» مربوط به معیار فرایند کار نسبت به سایر شاخص ها در اولویت اصلی توزیع درآمد قرار دارد.

perception of justice and evaluation of the criteria of just status in the class structure, comparison of job system in two provinces of tehran and gilan

this study seeks to compare the extent of feelings of injustice among different occupational groups. in addition, the criteria for income distribution based on the three positions of rewarder, reward recipient and neutral observer have been measured experimentally and then compared with theoretical criteria. the research method is a survey with a structured questionnaire technique with a sample size of   381 people. the results of measuring the fairness of income assessment using the jesso method show that the evaluation of all occupational groups of their income is at a negative pole, meaning that the amount of real income is estimated to be less than the expected fair income. also, in examining the criteria of justice, it was found that the index of merit related to the process criterion is the main priority of income distribution over other indicators. from the perspective of social comparison criteria between occupational groups, it was found that firstly, most occupational groups compare their status with occupational groups higher than their occupational group, and secondly, the reference group for comparing all occupations, the occupational group government officials and national management officials have been.