پویایی‎های هویتی و مصرف‎های هویت‎ساز؛ مطالعه‎ای در محلۀ گلستانِ شهرِ سبزوار

محلۀ گلستانِ به عنوان یکی از محله‎های واقع شده در مرکزِ شهرِ سبزوار دارای مشکلاتِ متعدد در حوزۀ مدیریتِ شهری است. با وجود اینکه مسئولینِ شهر بر مسائل و مشکلاتِ محله آگاهی دارند، شوربختانه در عمل اقدام قابل توجه‎ای در مسیر حل این موارد مشاهده نمی‌شود. تداوم مشکلات این محله و عدم رسیدگی جدی به آن موجب شده است رسانه‎های محلی شهر از آن به مثابه یک گره کور شهری یاد کنند. به نظر می‎رسد، بخش قابل توجه‎ای از این مسئله ناشی از عدم شناختِ صحیح از این محله و مشکلات آن ناشی باشد. عموماً شناخت‎ها و مسئله‎یابی‎ها حول این محله، کالبد محور و فنی است. این در حالی است که به نظر می‎رسد، مشکلِ اساسی محلۀ گلستان که حتی می‎توان گفت مشکلات کالبدی و فنی محله نیز ریشه در آن دارد، اجتماعی است. لذا مطالعۀ حاضر تلاش دارد، پرتوی اجتماعی و فرهنگی از این محله ارائه نماید. در این مسیر، پژوهشِ پیش‎رو خود را دلمشغول بررسی و توضیح هویتِ اجتماعی اهالی و پیوند آن با حوزۀ زندگی روزمره و مصرف کرده‎است. به عبارتی دیگر پژوهشِ حاضر، بدنبال آن است که نقشِ مصرفِ جوانان یک محلۀ غربت‎نشین در سبزوار را که به نوعی با چالش‎های هویتی روبرو است، در جهت مدیریت این چالش‎ها روشن سازد. این پژوهش بخشی از یک پروژۀ کلان‎تر با استفاده از روش مردمنگاری روایتی است. رویکردهای نظری جدید در باب هویت و مصرف نقش بصیرت‎بخشی نظری پژوهش را بازی کرده‎اند. براساس نتایج این مقاله می‎توان پیوندِ هویتِ اجتماعی و مصرف در کوی گلستانِ سبزوار را پیوندی همگرایانه تلقی کرد. در توضیح بیشتر باید گفت، آن دوران که منطقِ حاکم بر رویه‎های هویت‎یابی محله، رویه‎های پیشامدرن است، مصرف کمتر حائز کارکردها و دلالت‎های اجتماعی و فرهنگی بوده و بیشتر معطوف به درون و نیازهای مادی اهالی بوده است. اما با حاکمیتِ رویه‎های مدرن هویت‎یابی در محله، مصرف هرچه بیشتر در خدمت مقاصد این رویکرد قرار گرفته است. در واقع، مصرف جنبۀ فرهنگی‎تری یه خود می‎گیرد. در اینجا مصرف صرفاً تامین‎کنندۀ نیازهای مادی نیست بلکه بستری برای گریز از هویت‎های تعین یافته و حرکت به سوی هویت‎های دلخواه و مطلوب است.

identity dynamics and identity construction consumption, a study in golestan quarter of sabzevar

golestan quarter as one of the neighborhoods located in sabzevar city center has numerous problems in urban management. although city officials are aware of the problems of the neighborhood, unfortunately, there is no significant step in the way of solving these issues. continuation of problems of this neighborhood in the city have been tangible that local media and news agencies of sabzevar have been categorized it as an unsolved problem in urban management. a significant part of this issue appears to be due to the lack of proper understanding of this neighborhood and its problems. looking at the problems in this neighborhood is generally physical and technical. however, it seems that the basic problem of the golestan neighborhood is social. even physical and technical problems can be said to be rooted in it. therefore, this study attempts to present a social and cultural view from this neighborhood. in this regard, the research is concerned with exploring and explaining the social identity of its inhabitants and its relation to everyday life and consumption. in other words, the present study seeks to elucidate the role of youth consumption in a gypsy community in sabzevar, which faces some kind of identity challenge, to manage these challenges. this research is part of a larger project using narrative ethnography. new theoretical approaches to identity and consumption forms theoretical view of the research. based on the results of this paper, the relation between social identity and consumption in golestan quarter can be considered as a convergence relation.