بررسی ساختاری رمان «حرام» یوسف ادریس

نظریه پردازان ساختار گرا هموار سعی در ایجاد قانون و قاعده ای کلی و جامع جهت تحلیل آثار ادبی بویژه رمان داشته اند که قابل تعمیم به همه داستان ها باشد. این نظریات که با ولادیمر پراپ آغاز شد همواره توسط دیگر نظریه پردازان نظیر گریماس، تودوروف، فیلپ هامون وغیره گسترش یافت. یوسف ادریس به دلیل اهمیتی که برای ساختار رمان قایل بود، اسلوبی زیبا داشت، و به طور کلی بارزترین ویژگی ها ساختاری او شامل، تصویر سازی، گریز زنی، تداخل داستان در داستان، می باشد. یوسف ادریس از شیوه های نوین رمان نویسی بهره می‌گیرد و موضوعات داستان‌های او بیشتر پیرامون مسایل و مشکلات جامعه معاصر عرب و به ویژه کشور مصر است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با توجّه به تعریفهای صاحبنظران ادبیّات داستانی، به بررسی پاره ای ازعناصر ساختاری در رمان «الحرام» پرداخته و در خلال آن محتوا و مضمون داستان تبیین گردد. نتیجه نشان می دهد ساختار رمان حرام در خدمت مضمون واقع گرایی قرار گرفته است تمامی عناصر رمان از قبیل پیرنگ، فضا ، لحن، مکان بازگو کننده مضمون ریالیسیتی رمان بوده است. همچنین می توان گفت یوسف ادریس توجّه شایانی به ساختار رمان کرده است به گونه ای که تمامی عناصر کاملاً منسجم و پیوسته در کنار هم بکار برده شده است. روش نگارندگان در این مقاله، روشی توصیفی - تحلیلی است.