نشانه‌شناسی قصیده‌ «الصامدون» اثر عبدالقدوس العاملی با تکیه بر رویکرد مایکل ریفاتر

شعر مقاومت، شعری معنامحور تلقی می شود که به واسطه‌ داشتن مرجع بیرونی، کارکرد ارجاعی آن در اولویت بوده، اما در عین حال دارای کارکرد ادبی و شعری نیز است؛ لذا در این نوع ادبیات چالش میان تعهد و زیبایی، نویسنده را در فضای بینابینی قرار می دهد تا در گزینش زبان شعری اش در نوسان باشد؛ نوسان بین تعهد به واقعیت و واقع نمایی و میل به زیبا سرودن که تحلیل زبان شناسی و نشانه شناسی با کنکاش در زبان اثر و کشف رابطه‌ آن با معنی این نوسان شاعر را هویدا می سازد. رویکرد نشانه شناسی ریفاتر با تاکید بر دو محور پیام، خواننده و خوانش دقیقی که در زبان اثر دارد، شیوه ای مناسب برای نشان دادن این چالش در شعر مقاومت است. پژوهش حاضر تلاش دارد با روش توصیفی –تحلیلی  قطعه‌ شعر «الصامدون» از عبدالقدوس عاملی شاعر مقاومت لبنان را که پس از ایام جنگ 33 روزه‌ لبنان سروده است، بر اساس این رویکرد مورد نقد و بررسی قراردهد تا با توجه به نظام نشانگانی شعر، چگونگی تمایز مرز میان کارکرد ارجاعی و ادبی روشن شود. بر اساس داده های این پژوهش، شعر عاملی، در تقابل دوگانه ای میان صراحت گویی و ابهام قرار گرفته است. بخش هایی از متن که با تقلیدی از واقعیت بیرون، بهره کمتری از ادبیت برده، در خدمت کشف معنی از قسمت هایی است که با ساختار لایه ای و داشتن دلالت‌های پنهان، تنها با تحلیل دقیق زبانی قابل دسترس است.

The Semiotics of the ode Al-samedoun by Abdul Quddus al-Ameli in the light of Michael Riffaterre’s semiotic approach

Poetry of Resistance is considered to be a meaningbased poetry with its referential function being superior to its poetic and literary functions due to its external references. In this type of literature, the challenge between commitment and beauty places the author in an inbetween space so as to have varied choices in his or her poetic language. This is a fluctuation between commitment to reality and realism and the desire to write a beautiful poem. Linguistic and semiotic analyses of a literary work and the exploration of its relation to meaning can reveal the fluctuation of the author.. Riffaterre’s semiotic approach, while emphasizing the message and the reader as well as the precise reading which affects the language, is a good way of illustrating this challenge. Through a descriptiveanalytical approach, this paper seeks to analyze and criticize the ode Samedon written by the resistance poet Abdul Quddus alAmeli after the 33day war in Lebanon. As the findings show, Ameli’s poem depicts the paradoxical encounter between openness and ambiguity. Parts of the text mimic the external reality and, therefore, have benefited less from literature. These parts aim to explore the meaning of the parts that have layered structures and hidden implications. The implications are identified only through careful linguistic analysis.