تحلیل عناصر زیباشناختی در قصیدهطَرطَرا اثر محمد مهدی جواهری با رویکرد هنجارگریزی نحوی و واژگانی

به کارگیری انواع تکنیک های زبانی از سوی شاعران، با هدف ارائه یک اثر فاخر، امری است قابل تعمق. بسیاری از شاعران برای بیان مسائل جامعه با استفاده از انواع شگردهای زبانی، احساس و اندیشه خود را به مخاطب انتقال داده اند. از میان آنها می توان شاعر عراقی محمد مهدی جواهری را نام برد؛ اشعار او از حیث محتوایی و ساختاری در خور توجه است. اما باید دید جواهری از چه ابزارهای زبانی، برای ارائه ی اندیشه هایش  بهره برده است؟ پژوهش حاضر کوشیده تا بر مبنای نظریه ی آشنایی زدایی و به روش تحلیلی توصیفی، شواهدی از هنجارگریزی نحوی و واژگانی را در قصیده ی طرطرا از این شاعر ارائه دهد. نتایج حاصل نشان داده است فرهنگ غنی جواهری، تسلط او بر متون دینی قرآن و نهج البلاغه، احاطه ی او بر ادبیات کهن و برخورداری وی از علوم نحوی و دایره ی واژگانی گسترده، از مهم ترین عواملی هستند که موجب شدند تا جواهری از شگردهایی همچون اسالیب تکرار، تقدیم و تاخیر، ساخت ترکیبات جدید و کاربست واژگان کهن در جهت متفاوت ساختن زبان شعری اش بهره ببرد. او قصد دارد با برجسته نمودن پیام های متنی در قالب عباراتی خاص، ذهن مخاطب را به پیام های درونی متن رهنمون کرده و به تامل بیشتری نسبت به اوضاع جامعه وا دارد و وجهه ی قصیده را نیز حفظ کرده باشد. او با ارائه ی چنین اسلوبی، موجب ارتقاء اشعار خود و تازگی شکل بیانش گردیده و خواننده را از معنای سطحی، به درک معنای عمیق رهنمون می سازد.

Exploring the aesthetic elements in the ode Tartra by Mohammad Mehdi Javaheri through the syntactic-lexical normative approach

The use of various linguistic techniques by poets, with the aim of presenting a magnificent work, is something worth pondering. Many poets have conveyed their feelings and thoughts to the audience to express the problems of the society by using various linguistic stunts. In this regard, the poems by the Iraqi poet Mohammad Mehdi Javaheri are noteworthy in terms of content and structure. But what linguistic tools has Javaheri used to present his ideas? The present study seeks to provide evidence for the syntactic and lexical abnormalities in the poem Tartra based on the theory of defamiliarization and through the analyticaldescriptive method.The results show that the rich culture of Javaheri, his mastery of the religious texts of the Qur’an and Nahj alBalaghah, his awareness of ancient literature as well as his wide syntactic  vocabulary knowledge are the major factors that have led him to use techniques such as repetition, presentation and delay, making new combinations and using old words to differentiate the language of his poetry. By emphasizing text messages in the form of specific phrases, he intends to guide the audience’s mind to the inner messages of the text and to make the readers think more about the situation of the society, thus to preserve the image of the poem. By presenting such a style, he promotes his poems and the novelty of his expression and guides the reader from a superficial meaning to a deep understanding of the meaning.