بازنمود فرودستی زن در رمان «الحب فی زمن النفط»

مقوله‌ فرودستی، به عنوان یکی از اصلی ترین مباحث فمنیسم اجتماعی، در آثار و نظریه های ادبی مورد توجه است. فمنیسم گرچه دارای ابعاد و موضوعات مختلف است، اما به نظر می رسد نتیجه‌ تمام قضایا و دغدغه های فمنیست ها اعتراض به جایگاه زن در تاریخ و جهان معاصر است. جریان فمنیسم، با فراز و فرودهای خود، بعد از حضور در ادبیات غرب، در حوزه‌ ادبیات عربی نیز از جانب نویسندگان زن با جدیت بیشتری دنبال شد. از برجسته ترین این نویسندگان نوال السعداوی مصری است. او تحت تاثیر جایگاه نازل زن مصری، به طور خاص در رمان الحب فی زمن النفط به دنبال دستیابی به هویت زن بوده، بر این باور است که در سایه‌ توجه به حقوق اجتماعی زن، دستیابی به هویت و در نتیجه خروج وی از مقام فرودستی، محقق می گردد. چنین رسالتی در رمان «سعداوی» در ابعاد مختلف قابل بررسی است. این نوشته بر آن است تا با بررسی مقوله‌ فرودستی زن و پرداختن به خاستگاه و پیامدهای آن، تصویری از تلاش زن برای دستیابی به هدف یاد شده ارائه دهد، لذا پس از ارائه‌ مختصری درباره‌ فمنیسم اجتماعی و رمان «سعداوی»، مقوله‌ فرودستی را با استفاده از شیوه‌ توصیفیتحلیلی مورد بررسی قرار می دهد. نتایج نشان می دهد با توجه به مبانی نظری تحقیق، مفهوم فرودستی در رمان حاضر، تحت تاثیر محورهای زن و وابستگی، برساخته‌ ذهنی مردان، مردسالاری و ذهنیت قدرت طلبی مردانه و سیطره بر مساله‌ آموزش زن قرار دارد.

Representation of woman’s subordination in the novel Al Hobb fi Zaman al-Naft

Subordination, as an important topic of social feminism, is widely dealt with in literary works and theories. Although feminism has different dimensions and themes, it seems that the result of all the feministic concerns is the protest at the woman’s lower position in the history and the contemporary world. The feminism, with all its ups and downs, after experiencing Western literature, was followed seriously by women writers in the Arabic literature. A wellknown writer in this field is Nawal elSaadawi from Egypt. She is impressed by the position of the Egyptian woman and, specifically in the novel AlHobb fi ZamanalNaft seeks to retrieve the woman’s identity. She believes that, in the light of the social rights of the woman, achieving her identity occurs only as a result of leaving her subordinate position. This approach can be viewed in various aspects of her novel. The present study aims to investigate female subordination and its results as well as provide an image of women’s efforts to achieve their desired goal. So, after a brief overview is given of social feminism and Saadawi’s novel, the concept of subordination is examined using the descriptiveanalytic method. The results show that, according to the theoretical foundations of the research, the concept of subordination in the present novel is affected by women’s dependence, the mental construction of men, patriarchy and male power, and the control on women’s education.