خاستگاه نماد و اسطورۀ پرندگان در ادبیات پایداری (بررسی موردی اشعار سمیح القاسم)

یکی از ویژگی های برجسته ادبیات پایداری، به کارگیری عناصر نمادین در آن است. در این میان، نمادهای طبیعی، نمود زیادی در بیان اندیشه های شاعران مقاومت داشته اند. پرندگان جزئی از عناصر طبیعت هستند که شاعرانِ حوزه ادبیات پایداری برای پربار کردن مضامین اشعار خود و استفاده نمادین، از آنها بهره برده اند. سمیح القاسم به عنوان یکی از شاعران برجسته حوزه ادبیات پایداری از اسطوره و نمادِ پرندگان، برای بیان اندیشه‌های مبارزه‌طلبانه و آزادی‌خواهانه خود بهره جسته است و آن را به عنوان پوششی برای بیان اعتراض به وضع نامناسبِ انسان فلسطینی به کار می گیرد؛ وی توانسته به زیبایی، به این هدف خود جامه عمل بپوشاند و با استفاده از نمادهایی با بارهای معنایی مثبت و منفی، از یک‌سو چهره ستمکاران و زشتی اعمال آنان و از سویی دیگر لزوم مبارزه و پایداری انسان فلسطینی را به تصویر بکشد. از آنجا که مردم و سرزمین، بخش عظیمی از شعر وی را دربرگرفته و صورت‌های نمادین پرندگان به صورتی غیر مستقیم به آنها اشاره دارد؛ پژوهش حاضر با روش توصیفیتحلیلی بر آن است تا به واسطه پرده برداری از نحوه کاربرد نماد پرندگان در شعر سمیح القاسم، بخش عظیمی از شعر او را رمزگشایی کند.

Status of symbol and myth of birds in the resistance literature: A case study of the lyrics of Samih alQasim

One of the prominent features of Resistance Literature is the use of symbolic elements. In this respect, natural symbols have had a great role in expressing the thoughts and ideas of the resistance poets. Birds are among those natural elements that such poets have employed symbolically in order to enrich their poems. As a leading poet in the resistance literature, Samih alQasim has utilized the symbol and myth of birds to express the defiant and liberal ideas and, as a pretext, to object to the poor conditions of Palestinians. In addition, by employing symbols with positive and negative connotations, the poet has depicted the cruelty of tyrants, the viciousness of their deeds, and the necessity of Palestinians’ struggle and resistance. Since people and their homeland are the main themes of his poems and the symbolic images of birds imply those themes, the present study seeks to analyze the bird symbols used in Qasim’s poems. To do so, a great part his poems are deciphered.