نمادها و نشانه‌های «کودکی و جنگ» در شعر سمیح القاسم

یکی از شگردهای اساسی شاعران پایداری فلسطین در تبیین جلوه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مقاومت، کاربرد نمادها و نشانه های مربوط به کودک جنگ است. این ویژگی که از وزین ترین محمل‌های تشخّص معنا و فرم شعر مقاومت فلسطین به شمار می رود، در شعر سمیح القاسم نمودی بارز و تعیین کننده دارد. بر این اساس، موضوع پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل برجسته ترین نشانه‌های شعر سمیح در این راستا؛ اعم از عنوان اشعار، زمان، مکان و شخصیت های روایی است. یافته های تحقیق نشان می دهند، در اشعار سمیح القاسم که تماماً «درباره کودک» سروده شده اند؛ نه «برای کودک»، نشانه‌های وابسته به زمان در سه شاخه کودکی، زمان از دست رفته و بازگشت به زادبوم، نشانه های مکان؛ مانند قدس، مدرسه، وطن و زندان، در کنار نشانه های مربوط به شخصیت های عام و خاص؛ نظیر پدر، مادر، کودک شهید و اشغالگر، پربسامدترین نشانه ها هستند. در رویکرد کلّی شاعر به واقعیت کودک جنگ، مقارنت مفهوم اندوه، ناامیدی و پایداری مشهود است. نتیجه این نگرش، تکرار مولّفه مقاومت تراژیک در محتوای این دسته از اشعار اوست.