به‌کارگیری بندهای موصولی فاعلی -‌ فاعلی و فاعلی‌ - مفعولی: مقایسه‌ی نوشتار فارسی‌آموزان عربی‌زبانِ سطح میانی و پیشرفته

در دهه های اخیر، بررسی ها و مطالعات در زمینه‌ی پردازش بندهای موصولی در زبان های مختلف، نقش عمده ای در تحقیقات مربوط به تحلیل خطاها و زبان آموزی ایفا کرده است. پژوهش حاضر نیز به بررسی میزان به‌کارگیری بندهای موصولیِ فاعلی - ‌فاعلی و فاعلی - مفعولی توسط فارسی آموزان عربی زبان و همچنین تحلیل خطاهای آنان در این مقوله‌ی دستوری پرداخته است و به لحاظ نحوی و رده شناختی تولید جملات حاوی این بندها را در میان دو گروه از فارسی آموزان میانی و پیشرفته که براساس آزمون بسندگی به دو گروه با سطح میانی و پیشرفته تقسیم شده بودند مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور، متن‌های نگارش یافته توسط، 64 فارسی آموز غیرایرانی عربی زبان از مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) با موضوعاتی مشخص و یکسان مورد بررسی قرار گرفت. قابل ذکر است که قبلا این نوع ساخت‌های دستوری در کلاس دستور و نگارش آموزش داده شده بودند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که هرچند فارسی آموزان عربی زبان سطح پیشرفته بیشتر از فارسی‌آموزان سطح میانی از بندهای موصولی زبان فارسی استفاده می کنند، تولید بند موصولیِ فاعلی - مفعولی برای فارسی آموزان هر دو گروه (سطح میانی و سطح پیشرفته) دشوارتر از بند موصولی فاعلی - فاعلی می‌باشد. همچنین، با وجود تفاوت بسیار اندک بین تعداد انواع خطاها در هر گروه از فارسی آموزان، یافته های مربوط به تعداد هر یک از انواع خطاهای فارسی آموزان نشان داد که در گروه میانی، بیشترین خطا مربوط به بند پایه ی ناتمام و کمترین خطا مربوط به حذف «که‌« موصولی و حذف نادرست مفعول در بند موصولی فاعلی‌‌ - مفعولی است. این در حالی است که در گروه پیشرفته، بیشترین خطا مربوط به بند پایه ی ناتمام و حذف نادرست مفعول در بند موصولی فاعلی - مفعولی، و کمترین خطا مربوط به حذف نادرست «که‌« موصولی بوده است.

Using Relative Clauses of SubjectSubject and SubjectObject: Comparison of the writings of Arabspeaking Persian learners in Intermediate and Advanced Level

In recent decades, research and studies on the processing of grammatical structures related to the relative clauses in different languages, have been brought into focus in linguistic researches. The present research aims to investigate the extent to which Arabspeaking Persian learners apply relative clauses (subjectsubject and subjectobject). In addition, it analyses the errors they make in using this grammatical category. To do so, syntactic and pragmatic measure of applying and understanding these structures in the sentences were examined among two groups of Persian learners who were divided in two groups of intermediate and advanced level.  For this purpose, a total number of 64 texts, written by Arabicspeaking learners of Persian in Imam Khomeini International University of Qazvin, were evaluated. It should be mentioned that these types of grammatical structures were already taught in writing courses. The results showed that both the first (intermediate level) and the second group (advanced level) had more difficulty in producing subjectobject relative clauses compared to subjectsubject ones. It was also revealed that Persian learners in advanced level employed more Persian relative clauses than intermediate level learners. Moreover, even with the slight difference between the number of errors in each group of learners, findings related to the number of each type of errors showed that the most frequent errors in intermediate level were related to the incomplete main clause while the least frequent errors occurred in in omitting relative clause pronoun (i.e., that) and incorrect removal of object in the subjectobject relative clauses. However, in advanced level group the most errors were observed for incomplete main clause and incorrect omission of the object in subjectobject relative clauses. Furthermore, the least errors in advanced level could be attributed to incorrect removal of relative clause pronoun.