ارزیابی دستور آموزشی در کتاب‏های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏ زبانان

تحقیق حاضر به ارزیابی دستور آموزشی دوره‏ی مقدماتی در چهار کتاب در زمینه‏ی آموزش زبان‏فارسی به غیر‌فارسی‏زبانان می‌پردازد. این بررسی براساس رویکرد ارتباطی و به‌ویژه چارچوب دستور آموزشیِ چندشرما (2002) انجام شده است. در این ارزیابی، بازبینه‌‌(=چک‌لیست)‌هایِ متعددی در مورد ارزیابی محتوای آموزشی بررسی شد و در نهایت، با توجه به شاخص‏های ارزیابیِ محتوایی، زبانی، روش‌شناختی و ساختاریِ دستور آموزشی و ملاک‏های رویکرد ارتباطی، بازبینه‌ای تلفیقی با 20 پرسش تهیه گردید. با بررسی بخش دستور آموزشی کتاب‏های مزبور دریافتیم که استفاده از رویکردهای صورت‌گرا و سادگیِ ساختاری، که هر دو از ویژگی‌های دستور آموزشی هستند، از نقاط قوت این کتاب‏ها محسوب می‌شود. همچنین، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که «آموزش هم‌زمانِ گونه‌های نوشتاری و گفتاری در دوره‌های مقدماتی»، «استفاده ‌نکردن از راهبردهای ارتباطی»، «تکلیف‌محور نبودن آموزش دستور»، «واقعی و معنادار نبودن تمرین‏ها»، «مکانیکی و غیر‌قابل‌انعطاف بودنِ ارائه‌ی دستور» و «عدم تناسب منطقی بین حجم اطلاعات اصلی و جانبی با در نظر گرفتن ماهیت گزینشی دستور آموزشی»، از نقاط ضعف این کتاب‏ها محسوب می‏شود. در پایان، با توجه به نتایج این بررسی، راهکارهایی برای رفع نارسایی‌های کتاب‌های مذکور در زمینه‌ی دستور آموزشی ارائه شده است.

Evaluating the Pedagogical Grammar in Teaching Persian Language Coursebooks

This paper evaluates pedagogical grammar in the coursebooks of teaching Persian non Iranian language learners. The study is based on communicative approach and pedagogical grammar. To evaluate the contents of those books, several checklists and grading scales were investigated and finally, an integrated checklist consisted of 20 questions was provided to be used in this study. In providing this checklist, evaluating indexes of content, language, method, structure of pedagogical grammar were considered. The results of investigating the pedagogical part of the books showed that applying the formalistic approaches and structural simplicity, which is both the features of pedagogical grammar, is their merit. Also, findings revealed that there are some weaknesses in these books: Teaching the spoken and written language simultaneously in elementary levels, lack of communicative strategies, lack of task based grammar teaching, lack of real and meaningful language in exercises, mechanical and non flexible way for teaching grammar, and not considering the selective nature of pedagogical grammar. Ultimately, with regard to the results of this survey, some recommendations to reform such textbooks in the field of pedagogical grammar are presented.