تصحیح نوشته‏ های غیرفارسی‏ زبانان: سوگیری مصححان فارسی ‏زبان با استفاده از انگاره‏ ی چندوجهی راش

در پژوهش حاضر با استفاده از «انگاره­ی چند­وجهیِ راش» به بررسی خطاهای مدرسان زبان فارسی در حین ارزیابی نوشته­های فارسی­آموزان غیرایرانی پرداخته شده است. به همین منظور، در زمستان 1393، دو مصحح/مدرس از دانشگاه بین­المللی امام خمینی‌(ره) به ارزیابی 56 متنِ نوشته شده‌ توسط 28 دانشجوی پسر و دختر غیرفارسی‌زبانِ غیرایرانی در سطح پیشرفته پرداختند. به این دانشجویان که از ملّیت­های مختلف بوده و در مرکز آموزش زبان فارسی، در دوره‌های تکمیلی علوم انسانی و فنی-‌مهندسی مشغول به تحصیل بودند، دو موضوع نگارش ارائه شد و از آنها خواسته شد که یک متن درباره‌ی آن دو موضوع بنویسند. سپس مصححان به ارزیابی نوشته‌ها پرداخته و با یک مقیاس رتبه­ای (از یک تا پنج) به نوشته­های دانشجویان نمره دادند. داده‏های گردآوری شده در این پژوهش با استفاده از نرم­افزار «فاسِتس» تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که مصححان از پنج معیار ارزیابیِ مورد بحث، نسبت به «انسجام معنایی» سوگیری بیشتری نشان داده‌اند و علاوه ­بر این، نسبت به هر دو موضوع نگارش نیز سوگیری داشته‌اند. نتایج، حاکی از تفاوت­های معنی‌دار بین سوگیری‌های این دو مصحح می­باشد. از نتایج این تحقیق می­توان در آموزش مصححان در زمینه‌ی ارزیابیِ متن‌های نوشته شده توسط زبان‌آموزان استفاده کرد تا میزان سوگیری در ارزیابی و امتیاز‌دهی به نوشته‌های آنان را کاهش داد.

The Study of the Extent of Bias by Persian Native Raters towards Non Iranian Persian Language Learners’ Writings Based on Many Facet Rasch Measurement Model

The present study examined the errors of Persian native speakers in rating the essays of Persian language learners in the framework of a many facet Rasch measurement model. To do so, Persian native speakers were requested to rate 56 writings of 28 male and female Persian language learners in advanced level. The applicants, studying in Humanities and Engineering fields, were learning Persian as a second language in Persian Language Center at Imam Khomeini International University in winter 2014. The raters rated the learners’ writings using a researcher made based on 5 point analytic rating scale. The collected data were analyzed using Facets software. The results of Facets analyses indicated that raters showed more bias toward both topics in writings. The results also, revealed that raters were more biased toward coherence. Findings represented significant differences in raters’ bias towards learners’ writings. The findings would shed light on raters training to reduce the errors they may commit.