نقد و تحلیل آراء مفسران درباره «اَوْهَنَ الْبُیُوت» ذیل آیه 41 سوره عنکبوت و تطبیق آن با علم تجربی

قرآن کریم برای تربیت انسان، دارای تشبیهات گوناگونی است؛ در آیه 41 سوره عنکبوت، ولایت‌پذیری غیر خدا را به سستی خانه عنکبوت تشبیه شده است؛ امروزه از تارعنکبوت جلیقه ضدگلوله ساخته می‌شود که حاکی از استحکام این رشته ظریف است. درباره چرایی تعبیر «اَوْهَنَ البُیُوت» عده‌ای سستی را به خانواده عنکبوت و برخی به تارعنکبوت نسبت داده‌اند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی دیدگاه مفسران به روش تحلیلی توصیفی سامان یافته است. نتیجه اینکه: اولاً فعل «اتخذت» ناظر به عنکبوت مونث است که خانه را می‌سازد و «بیت» ناظر به جفت اوست که با هم خانواده تشکیل می‌دهند؛ اما مونث پس از بارداری جفت خود را می‌خورد و خانواده از بین می‌رود. از این رو «اَوْهَنَ» وصف خانواده است نه وصف تار؛ چراکه تار نمی‌تواند نقش خانه را ایفا نماید. این مفهوم درباره انتخاب غیرِخداوند به عنوان ولیّ است که با از بین رفتن منافعشان جمع‌شان از بین می‌رود. ثانیاً علم‌تجربی تار عنکبوت را جزء محکم‌ترین سازه‌ها می‌داند. گونه‌ای از عنکبوت تار نمی‌تند پس تار، خانه عنکبوت نیست بلکه از آن برای مصارفی مثل تسخیر، شکار، ساخت اتاقک‌های جلداندازی استفاده می‌کند و برای آسایش و خواب زمستانه و تولید مثل مخفیگاهی مانند تونل می‌سازد. ثالثاً مشرک، ماسوی‌الله را که در جایگاه خداوند قرار می‌دهد، اما نمی‌تواند نقشی حداقلی بپذیرد. پس مسئله ماهیت شیء یعنی تار عنکبوت نیست! بلکه مشعر به نقش آن هست!

an analytical and critical study of commentators' opinions about auhan ul-buyut under the verse 41 of surah ankabut and its comparison with empirical science.

the holy quran has included various analogies for human education; in the verse 41 of surah ankabut, taking the governorship of someone other than god has been likened to the laziness of a spider’s house. nowadays, bulletproof vests are made from spider webs, which shows the strength of this delicate thread. about the why of such likening, some has attributed the expression auhan ul-buyut to the spider family and some to the spider’s web. the current research is organized with the aim of reading the commentators’ point of view using analytical-descriptive method. the result is that: firstly, the verb ittakhzat refers to the female spider that builds the house, and bayt refers to her pair that form a family together; but after pregnancy, the woman eats her placenta and the family is destroyed. therefore, auhan is a description of the family, not a description of the cobweb; because cobweb cannot play the role of a house. this concept is about the choice of someone other than god as a guardian, and when their interests disappear, their sum will disappear. secondly, empirical science considers spider web as one of the strongest structures. a species of spider does not spin a web, so the web is not a spider’s house, but it is used for purposes such as seizing, hunting, making cover rooms, and makes a hiding place like a tunnel for comfort, hibernation, and reproduction. thirdly, the polytheist places ma siw allah in the position of god, but it cannot accept a minimal role. so the problem does not lie in the nature of something, that is spider’s web! rather, it refers to its role!