بررسی تفسیری آیات 95 سوره بقره و 7 سوره جمعه بر پایه نقش معنایی دو حرف نفی «لن» و «لا»

در قرآن کریم برخی آیات مشابه در دو یا چند سوره تکرار شده است. در مواری این تکرار با اختلاف بسیار جزئی همراه است. مانند آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ اِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لَنْ یَتَمَنَّوْهُ اَبَدا ً...» و آیه «... فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ اِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ وَ لایَتَمَنَّوْنَهُ اَبَدا ً...». در این دو آیه که خطاب به یهود است تنها اختلاف جزئی، در دو حرف نفی «لن» و «لا» است. این تغییرِ جزئی و اختلاف به ظاهر ناچیز به یقین دارای نکته‌ای است. مقاله حاضر به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی و تحلیلی در بیان چرایی آمدن «لن» در آیه نخست و «لا» در آیه دوم به بررسی دیدگاه‌های تفسیری مفسران و ادیبان در این زمینه پرداخته است که حاصل آن در سه دیدگاه قابل جمع‌بندی است: فرقی بین «لن» و «لا» نیست؛ هر دو برای نفی است، با این تفاوت که «لا» برای نفی عادی به‌کار می‌رود و «لن» با تاکید نفی همراه است؛ دیدگاه سوم «لا» برای نفی حال و آینده استعمال می‌شود، اما «لن» برای تابید و دوام نفی استفاده می‌شود. بسیاری از مفسران معتقدند که چون در سوره بقره ادعای یهود سنگین‌تر بوده و مربوط به آخرت و بهشت جاویدان است، نفی آرزوی مرگ و ابطال ادعای آنها با حرف «لن» که برای تابید است صورت پذیرفته و در سوره جمعه که ادعای آنها کوچکتر و مربوط به دنیا و دوستی با خداست، با حرف «لا» که نفی عادی است انجام شده است. از نظر سیاقِ آیاتِ سوره بقره، ذکر «لن» مناسب‌تر است، به خلاف سیاق سوره جمعه.

an exegetic study of the verses 95 of baqarah and 7 of jumu`ah based on the meaning of the two negation letters lan, not and la, no or not

in the holy quran, some similar verses are repeated in two or more chapters. in cases, this repetition is accompanied by a very minor difference. like the verse ... then long for death if you are truthful but they will never long for it... and the verse ... then long for death if you are truthful but they will not long for it.... in these two verses - which are addressed to the jews - the only minor difference is in the two negation letters lan, never and la, not. this slight change and seemingly insignificant difference definitely has a point. the present article, using a librarian, descriptive and analytical method in explaining why lan comes in the first verse and la in the second, examines the exegetic views of commentators and writers in this field, and the result can be summarized in three views: there is no difference between lan and la; both are for negation, with the difference that la is used for normal negation and lan for emphatic negation. in the third view, la is used to negate the present and future, but lan is used to for emphasis and duration. many commentators believe that because in surah baqarah the claim of the jews is more serious and it is related to the hereafter and the eternal paradise, the negation of their wish for death and invalidation of their claim is carried by the letter lan - which is for emphasis; while in surah jum`ah, which carries small claims of the world and friendship with god, the negation is done the letter la - which is a normal negation. in terms of the context of the verses of surah baqarah, mentioning lan is more appropriate, unlike the context of surah juma.