بررسی تفسیری آیات نسبت ضلالت به خدا و تنافی آن با اختیار انسان

هدایت و اضلال الهی دارای دو نوع ابتدایی و جزایی است؛ هیچ‌یک از این دو نوع منافاتی با اختیار انسان ندارد؛ چراکه یا قابل استناد به خداوند نیست و یا اگر هست، اختیار انسان را سلب نمی‌کند. اما هدایت ابتدایی که به معنای نشان دادن راه کمال و سعادت به انسان است و هدایت جزایی که نتیجه بهره گرفتن اختیاری انسان از اسباب هدایت ابتدایی خداوند است و نیز اضلال جزایی که نتیجه سوءاختیار خود انسان است، با وجود قابل استناد بودن این سه قسم، به خداوند اما منافاتی با اختیار انسان ندارد، اما اضلال ابتدایی قابل استناد به خداوند نیست. بحث هدایت و اضلال الهی از آن جهت دارای اهمیت است که شبهه معروف جبر در هدایت و ضلالت را پاسخی درخور می‌دهد؛ چرا که ظاهر اضلال و هدایت الهی این است که انسان اختیاری در گمراه شدن نداشته و خداوند افراد را وادار به راه درست یا نادرست می‌نماید. این پژوهش ثابت می‌کند که هدایت و ضلالت انسان به اختیار خود اوست.

Interpretive Study of the Verses Relating Misleading to God and Its Contradiction with Human Free Will

There are two initial and penal types of Divine leading and misleading; Neither of these two types is in conflict with human free will; Because either it may not be related to God or, if it may, it is in such a manner that is in full agreement with human authority. But the primary guidance, which means showing the way to perfection and happiness to man, and the penal guidance, which is the result of man #39;s voluntary use of the means of God #39;s primary guidance, and the penal misleading, which is the result of man #39;s own arbitrary intention and decision, nonetheless, relating these three types to God would not be against human free will. The primary misleading, however, may not be attributed to God. The importance of the issue of divine leading and misleading lies in the fact that by which the wellknown doubt of determinism in the field may be answered. Because the appearance of divine misleading and leading is that man has no choice but to go astray and God forces people to the right or wrong path. This research proves that man #39;s guidance and misguidance are at his own free will.