تعامل عقل و قلب در فرایند شکوفایی نفس در بررسی تفسیری آیه 46 حج

قلب جزئی از بدن است که با نفس انسان ارتباط جسمانی دارد و ابزاری در خدمت نفس برای ارتباط با عقل مجرد است که این ارتباط در بدن انسان به وسیله مغز صورت می‌پذیرد. حاصل این ارتباط یا در ادراک و شناخت انسان ظهور و بروز می‌یابد یا به‌عنوان محرکی برای انجام فعل توسط نفس است. در صورت نخست یا به‌واسطه ابزار حسی موجب شناخت می‌شود و یا بدون واسطه ابزار حسی شناخته می‌گردد؛ اما محرک‌بودن عقل نیز به‌واسطه حکم عقل نظری صورت می‌پذیرد. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای به بررسی آیه 46 سوره حج: »اَفَلَمْ یَسیرُوا فِی الاَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِها « پیرامون تعامل عقل و قلب در فرایند تکامل نفس انسان می‌پردازد. ازجمله یافته‌های تحقیق چنین است: اگر این ارتباط با عوامل درونی و بیرونی تقویت گردد، حاکمیت عقل بر قلب بیشتر خواهد شد. این حرکت از عقل فطری که خدای متعال با آفرینش قلب در اختیار انسان قرار داده است، صورت می‌گیرد و در این صورت، نزاعی میان عقل و قلب متصور نیست و سیر شکوفایی نفس انسان به درستی صورت می‌پذیرد.

The Interaction of Mind and Heart in the Process of Self-Flourishing in the Interpretive Study of the Verse 46 of Hajj

The heart is a part of the body that has a physical connection with the human soul and is a tool in the service of the soul to communicate with the incorporeal mind, which in the human body is done by the brain. The result of this connection either appears in human perception and cognition or as a stimulus for the action to be performed by the soul. In the first case, it causes cognition either through sensory means or is known without sensory means; But the stimulation of the intellect is also done by the rule of theoretical intellect. The present article uses a descriptiveanalytical method and based librarian sources to study the verse 46 of Surah AlHajj: «Have they not travelled in the land, and have they heart wherewith to feel » and explain the interaction of human mind and heart in the development. One of the findings of the research is as follows: given strengthening the connection with internal and external factors, the rule of reason over the heart would increase. This movement takes place from the innate intellect that God Almighty has given to man by creating the heart, and in this case, there is no conflict between the intellect and the heart, and, in this way, the flourishing of the human soul takes place correctly.