بررسی تفسیر آیاتی از قرآن کریم بر پایه پدیده جایگزینی نحوی

تعویض یا جایگزینی، یکی از سنت‌های رایج زبان عربی در آیات قرآن مجید پربسامد است و در مواردی از قبیل جایگزینی فعل امر با مصدر در «فَضَرْبَ الرِّقَابِ»، مصدر با اسم فاعل در «لَیْسَ لِوَقْعَتِهَا کَاذِبَهٌ» و مفعول مطلق با صفت در «وَعدَ اللهِ حَقًّا» نمود دارد. این نوع جایگزینی که به عدول و تعویض نحوی تعبیر می‌شود، در دلالت معنایی، مفاهیمی فراتر از معنای ظاهری الفاظ را می‌رساند؛ ازاین‌رو در تفسیر آیات قرآن توجه ویژه مفسران را برانگیخته و عمده‌ترین کاربست تفسیری آن، در شرح اعجاز بیانی قرآن کریم متبلور است. این جستار، به استناد منابع تفسیری و با روش توصیفی استنتاجی، به شناسایی نمونه‌هایی از این تعویض‌ها در آیات برآمده است. ازجمله نتایج این پژوهش آن است که در قرآن کریم انواع جایگزینی‌ها به کار رفته است و مفسران؛ به‌ویژه فخرالدین رازی در مفاتیح الغیب به دلالت معنایی این جایگزینی‌ها پرداخته و نشان داده‌اند که این تعویض‌ها گاهی در ایجاد فواصل هماهنگ و خلق موسیقای متناسب با مفهوم آیات کارآمدند و اغلب دارای سایه معناهایی از قبیل مبالغه، تشویق، تعظیم و تعلیل به وصف جایگزین می‌باشند.

Study of the interpretation of Quranic verses based on the phenomenon of syntactic substitution

Comparing to the worldly earth, there are ambiguities about the nature of the Hereafter earth. The verse 48 of chapter Ibrahim On the day when the earth will be replaced by another earth, and the heavens [as well] and they [i.e., all creatures] will come out before God, the One and the Prevailing rdquo;, has clearly talked about the difference between the two earths. The commentators have had different interpretations of the verse. Some have considered the change mentioned in the Qur #39;an as a change in attributes and features, and some have considered it as an intrinsic and substantial change, and some have spoken about the incomprehensibility of the type of change in question. The article at hand attempts to explain the current opinions, and given the common root of differences of opinion, puts forth a solution that resolves the disputes and removes ambiguities. Thus, by calling attention to the theory of substantial motion and commentary points developed by Mulla Sadra, it is possible that this transformation while lacking material properties, will not bring about a new system altogether.