بررسی تفسیری استطاعت زنان در حج به هنگام مطالبه مهریه

وجوب حج به‌عنوان یکی از واجبات عبادی اجتماعی دارای شرایطی است که مطابق آیه: »مَنِ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً « هر مکلفی در صورت استطاعت لازم است حج به‌جا آورد. از مهم‌ترین استطاعت‌ها، استطاعت مالی است که در فرض وجود آن، حج بر زن یا مرد واجب می‌گردد. درصورتی‌که زن دارای اموالی از جمله مهریه خود گردد بی‌تردید حج در صورت تحقق سایر شرایط بر او لازم می‌شود، پاسخ به این پرسش به‌خصوص با دین و عندالمطالبه بودن مهر، که اگر مهریه زنی برای مخارج حج او کافی باشد و شوهرش قدرت بر ادای مهریه را دارد و مرد نفقه و مخارج زندگی زن را می‌پردازد، طلب مهریه بر زن لازم است؟ و در چنین فرضی استطاعت حاصل می‌گردد؟ دارای اهمیت است و همچنین در صورت وجود یا عروض مفسده، حکم مسئله از جهت شرعی چگونه است؟ در این جستار با روش توصیفی و تحلیلی آیات و اقوال مفسران و فقهاء و ادله فقهی، مورد بررسی قرار گرفته و به نظر می‌رسد استطاعت امری عرفی است و در موارد مورد سوال استطاعت برای زن حاصل نمی‌گردد.

Interpretive Study of Women's Financial Ability to Perform Hajj While Demanding Their Marriage Portion

Hajj as one of the devotionalsocial necessary religious duties, has special conditions among which is Muslim`s financial ability referred to in the verse: for him who can find a way thither, with this regard Hajj would be necessary for every man and woman. Given financial ability of a woman, Hajj would undoubtedly be legally necessary to her in the case of other conditions. Given her properties including her marriage portion. Now the question arises: may the women demand her portion, providing its being enough for Hajj, from her husband with regard to the fact that her husband will pay for all all needs in their common life? Trying to reply the question is more emphasized regarding the case that the very marriage portion be sufficient for the woman to become of financial ability for Hajj and the portion have been written as receiveable at any time demanded. Such being the case, may the financial ability be counted as legal? And again, if the demand leads to case of illegacity what may be taken as a lawful rule? In this study, the descriptive and analytic method has been used and the Quranic verses in the field and the views of commentators and jurisprudents have been surveyed and, finally, it seems that financial ability is something based on common sense and in the case mentioned it would not occur.