تفسیر مفهومی اولی‌الامر در نظام هندسی سوره نساء

خدای متعال در آیه 59 نساء می‌فرماید: »یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اَطیعُوا اللَّهَ وَ اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمْرِ مِنْکُمْ « ابهام موجود در این آیه پیرامون واژه »اولی الامر « است که اینان چه کسانی‌اند که اطاعت آنان در ردیف اطاعت خدا و رسول قرار گرفته و به طور مطلق واجب گردیده است. در مقاله حاضر با تحلیل مفهومی اولی‌الامر در نظام هندسی سوره نساء، کوشش شده تا مسئله فوق مورد تبیین قرآنی قرار گیرد. روش تحقیق تحلیلی استدلالی و استنباطی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نرم افزاری است. نظام هندسی سوره نساء ترسیم‌کننده نظام خانواده و نظام جامعه و روابط اجتماعی مسلمانان می‌باشد. بر پایه آموزه‌های این سوره، عدل و امانت؛ ریشه حکومت اسلامی و اطاعت از خدا و رسول و اولی الامر، اساس جامعه اسلامی است. از نگاه قرآن کریم هر صاحب فرمان یا هر صاحب شانی، اولی الامر نیست. مهم‌ترین شاخصه‌های اولی الامر در نظام هندسی سوره نساء عبارتند از: ضدّیت با طاغوت، حق حاکمیت، برگزیدگان الهی از میان مردم، برخورداری از علم آسمانی و الهی، صاحب مُلک عظیم، عدل و امانت و عصمت. معیار قرار گرفتن چنین شاخصه‌هایی برای شناخت اولی الامر، تشخیص مصداق آن را آسان می‌نماید.

Conceptual Interpretation of Ulu al-Amr in the Geometric System of Surah An-Nisa

The Almighty God in verse 59 of Nisa says: O ye who believe! Obey Allah, and obey the messenger and those of you who are in authority. The problem to be solved in the verse is about those of authority whose obedience has been considered as that of God and His prophet and as being absolutely, wajib, necessary. In the present article, with the conceptual analysis of the phrase Ulu alAmr in the geometric system of Surah Nisa #39;, an attempt has been made to explain the above issue in the Qur #39;an. The research method is analyticalargumentative and inferential using library and software resources. The geometric system of Surah AnNisa #39; depicts the family system and the system of society and social relations of Muslims. According to the teachings of this surah, justice and trust are taken as the basis of Islamic rule and obedience to God and the Messenger and Ulu alAmr form the basis of Islamic society. From the point of view of the Holy Qur #39;an, it is not the case that every possessor of command or any possessor of dignity be taken as Ulu alAmr. The most important characteristics of Ulu alAmr in the geometric system of Surah AnNisa #39; are considered as: opposition to false deities, Taghut, sovereignty, being Divinely elected from among the people, being of Divine knowledge, possessor of great property, mulk a`zim, justice, trustworthiness and infallibility. Paying attention to such characteristics would lead easily to recognizing Ulu alAmr.