نسبیت در مفهوم قلیل در آیه «وَ قَلیلٌ مِنَ الآخِرین‌» و تاثیر آن در ارزیابی دیدگاه‌های مفسران

مطالعه تفاسیر گوناگون، نشان‌دهنده آن است که وحدت‌ معنا و تفسیر برای همه آیات قرآن کریم در میان مفسران وجود ندارد. اختلاف‌نظر ذیل تفسیر آیه »وَ قَلیلٌ مِنَ الآخِرین « نیز یکی از این نمونه‌هاست. با نظرداشت به تفاسیر مختلف به‌دست می‌آید که مفسران با تکیه بر معنای ظاهری این آیه نظرهایی را ارائه داده‌اند؛ از جمله اینکه تعداد »سابقون « در امت پیامبر| از سابقونی که در امت‌های گذشته بوده‌اند، کمتر است اما در مقابل این نظرها، روایاتی وجود دارد که تعداد یاران پیامبر| در روز قیامت را بیش از یاران دیگر پیامبران دانسته است. بر این بنیاد میان این آیات و روایات تعارضی مشاهده می‌گردد که برخی از مفسران علی‌رغم کوشش خود، نتوانسته‌اند به‌طور صحیح و کامل این تعارض را بزدایند. مقاله حاضر می‌کوشد بر پایه روش توصیفی تحلیلی، این تعارض را بر طرف سازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد اختلاف‌نظر در این آیه از نادیده گرفتن نسبی بودن واژه »قلیل « نشات گرفته است و توجه به این نکته، تعارض بین آیه و روایات صحیح مرتبط با این موضوع را مرتفع می‌کند.

Relativity in the Concept of a Few in the Verse And a few of those (foremost) will be from the later generations and Its Effect on Evaluating the Views of Commentators

The study of different interpretations shows that there is no unity of meaning and interpretation for all verses of the Holy Qurchr('39')an among the commentators. The difference of opinion following the interpretation of the verse And a few of those (foremost) will be from the later generations. is also one of these examples. Considering the various interpretations, it can be deduced that the commentators have provided some opinions based on the apparent meaning of this verse; including the one saying that the number of the former in the nation of the Prophet (s) is less than the number of the former in proceeding nations, but contrary to these views, there are narrations saying that the number of companions of the Prophet (s) on the Day of Judgment is more than the companions of other prophets. On this basis, there is a conflict between these verses and narrations that some commentators, despite their best efforts, have not been able to resolve this conflict correctly and completely. The present article tries to resolve this conflict based on a descriptiveanalytical method. The results of the research show that the difference of opinion in this verse stems from ignoring the relative nature of the word few and paying attention to this point would remove the conflict between the verse and the correct narrations related to this issue.