انگاره تکرار تاریخ در اندیشه تفسیری علامه طباطبایی با محوریت آیه 214 بقره

انگاره تکرار تاریخ ناظر به این مطلب است که هرآنچه در امت های گذشته به وقوع پیوسته، در این امت نیز تکرار می شود. نوشتار پیش رو در صدد آن است تا این موضوع را در دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی واکاوی نماید. بررسی ها نشان می دهد آیه 214 سوره بقره در اندیشه تفسیری علامه، برجسته ترین آیه ای است که بر تکرار تاریخ دلالت دارد. استنادهای علامه طباطبایی به آیه مذکور در مواضع متعدد تفسیری و کلامی، نشان می دهد که ایشان تعبیر ابتدایی آیه مورد بحث را به منزله مفهوم عامی دانسته است که با معنای دلالی روایات «حذو النَّعل بالنَّعل» مطابقت دارد. از این رو با الهام از آیه فوق و استناد به روایات مذکور به بیان مصادیقی از تکرار تاریخ؛ همچون تحریف معنوی قرآن، رجعت اهل بیت (ع)، نزول عذاب بر امت اسلام، افتراق مسلمانان و سرگردانی امت پیامبراکرم| می پردازد.

The idea of ‘history repeats itself’ in the interpretive thought of Allameh Tabatabai with the focus on verse 214 of Baqarah

Some verses of the Holy Quran ascribe attributes to God, the Almighty. This ascription has led to similitude and embodiment. The nature of these attributes has been one of the constant concerns of Quran scholars from the beginning of the spread of the knowledge of interpretation until today. Having these concerns in mind, the commentators have interpreted these verses according to their beliefs and theological schools of thought. Research findings indicate that there are two mainstream lsquo;rational rsquo; and lsquo;literal rsquo; approaches in regard with the declarative attributes; Wahhabism belongs to the second approach and they consider their opinion as an original Islamic view and otherschr('39') views as heretic. The Shiite scholars have criticized the Wahhabischr('39') view and by referring the ambiguous verses to the unequivocal ones, giving precedence to rational reasonings over narrationbased accounts, making use of the verbal and affirmative connotations in understanding and interpreting the relevant verses. They believe in the theory of proof by interpretation , objectivity of attributes and essence and the theory of purification . Given those three theories they interpret the declarative attributes.