نقش دوری از مواضع خطر در تاخیر اجل با تاکید بر آیه 154 آل‌عمران

مفسران پیرامون عبارت »لَوْ کُنْتُمْ فی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ اِلی مَضاجِعِهِمْ « دیدگاه های گوناگونی ارائه داده اند. نظر مشهور آن است که بر اساس این آیه، کسانی که در میدان جنگ به قتل می رسند به اجل محتوم خود می میرند. در اینجا این پرسش ایجاد می شود که آیا کشته شدن در جنگ، سرنوشتی غیرقابل پیش گیری برای مقتول است؟ آیا دوری از مواضع خطر در تاخیر اجل نقش دارد؟ یافته های تحقیق در پاسخ به پرسش های مذکور نشان می دهد مفاد آیات 2 انعام و 39 رعد و روایات ذیل آن مبنی بر تقسیم اجل به محتوم و معلّق، کلید حل مسائل مرتبط با آیه مورد بحث است و بر اساس آن، قتل، لزوماً از نوع اجل محتوم نیست، بلکه در معمول موارد از نوع اجل معلّق است. بنابراین، دوری از میدان جنگ و دیگر مواضع خطر، می تواند در تاخیر اجل موثر باشد. با این حال، هر دو نوع اجل، »مقدر « الهی است و بر هر دو »کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْل « صدق می کند. فرض »محتوم « بودن اجل در همه قتل ها، عناصری همچون ارزشمندی ایثار جان در راه خدا، نهی از القای خود در هلاکت، تشریع قصاص و فواید آن، و توصیه به احتیاط را به چالش می کشد و با گستره ای از آموزه های قرآنی ناسازگار می نماید. سایر آیات مرتبط نیز در چارچوب این تحلیل قابل تفسیر است.

The Role of Avoidance from the Cases of Danger in Delaying the Time of Death with an Emphasis on the Verse 154of Al Imran

Commentators have offered various views on the Quranic sentence: Say: Even though ye had been in your houses, those appointed to be slain would have gone forth to the places where they were to lie. On the wellknown view, those killed when fighting are killed in their own death time. The question here is whether killing in war is an unavoidable fate for the victim. Does avoidance from the cases of danger play any role in delaying death? On the findings of the study, the verses 2 of An`am and 39 of Ra`d and the related verses under them concerning the division of the time of death into inevitable death and evitable death are the key for resolving the issues related to the verse in question and accordingly, murder may not be necessarily taken as the inevitable death; it is usually evitable and suspended. Therefore, avoiding the battlefield and other danger positions can be effective in delaying death. Both types of death, however, are divinely destined and may be taken as kutiba `alayhim ulqatl . The assumption of inevitability in all murders challenges elements such as the value of sacrificing one's life for the sake of God, preventing one`s self from being destroyed, expounding retribution and its benefits, and advising caution would be incompatible with a range of Quranic teachings. Other related verses can also be interpreted in the context of this analysis.