نقد ترجمه‌ها و تفاسیر آیه «مَعاذَ اللَّهِ اِنَّهُ رَبِّی اَحْسَنَ مَثْوای»با تاکید بر نظریه آیت‌الله مشکینی و ابن‌عاشور

سوره یوسف حاوی نکات ارزشمند اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است. ازجمله تعابیری که در این سوره به کار رفته، تعبیر »مَعاذَ اللَّهِ اِنَّهُ رَبِّی اَحْسَنَ مَثْوای « در آیه بیست وسوم این سوره است که در پاسخ به تقاضای شوم زلیخا از زبان حضرت یوسف نقل شده است. حضرت یوسف(ع)با تعبیر »او پروردگار من است و جایگاهم را نیکو ساخته است « به امتناع خود از تقاضای زلیخا تعلیل آورده است. مرجع ضمیر »انه « و مصداق »ربی « محل اختلاف مترجمان و مفسران است؛ آنان غالبا در یکی از سه حالتِ برگشت ضمیر »انه « به: »عزیز مصر «، »خدا « یا »ارائه ترجمه ای مبهم و دوپهلو « نظرشان را ابراز نموده اند. این مقاله با نگاهی تطبیقی به 40 ترجمه و نزدیک به 80 تفسیر و با دسته بندی نو و دقیقی از ترجمه ها و تفاسیر، بازگشت ضمیر »انه ربی « به هر دو مرجع »عزیز مصر « و »خدا « را با الهام از ترجمه آیت الله مشکینی و تفسیر ابن عاشور تقویت نموده و مبنای اصولی جواز استعمال لفظ واحد در اکثر از یک معنا را شاهد بر این مدعا قرار داده است.