بررسی دیدگاه ملاصدرا و جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن

ارتباط نفس و بدن از مباحث مهم فلسفه ذهن است. درباره این ارتباط دو دیدگاه وجود دارد: یگانه‏انگاری و دوگانه‏انگاری؛ دوگانه‏انگاری دیدگاهی است که انسان را متشکل از دو جنبه بدن مادی و نفس مجرد می‎داند. یگانه‎انگاری که در تقابل با دوگانه‎انگاری است دو شاخه دارد: یگانه‎انگاری مادی‎گرایانه که حقیقت انسان را ماده محض تلقی می‏کند و یگانه‎انگاری ایدیالیستی که حقیقت انسان را نفس محض می‏داند.ملاصدرا و جان هیک، که متعلق به دو سنت معرفتی متفاوتند، هر دو معتقدند که انسان دارای نفس مجرد و بدن مادی است. مقاله نشان می‎دهد که دیدگاه ملاصدرا در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاهی یگانه‎انگارانه است، اما نه به معنای مصطلح آن، بلکه دیدگاهی بدیع و منحصر به فرد که مبتنی بر اصول فلسفی و نفس‏شناسی اوست. جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاه دوگانه‏انگاری جوهری را اتخاذ کرده است که با نفی نظریه‏های این‏همانی و پیامد ثانوی از دیدگاه خود دفاع می‏کند. در عین حال، صرف نظر از دیدگاه او در باب نفس و بدن، بسیاری از نظریات او شبیه یا نزدیک به دیدگاه‎های ملاصدرا است. باور به دوساحتی‎بودن انسان و وجود نفس، کیفیت پیدایش نفس، تجرد، جسمانیه‏الحدوث بودن، حرکت اشتدادی، ذومراتب‎بودن و تعامل نفس و بدن و تاثیر هر یک در دیگری از جمله آن‎هاست.