|
|
نقد و بررسی نظریه وحدت شخصی وجود (با رویکرد کلامی ـ فلسفی)
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صاحبالزمانی طاهره
|
منبع
|
حكمت معاصر - 1393 - دوره : 5 - شماره : 4 - صفحه:87 -104
|
|
|
چکیده
|
در بینش ملاصدرا، وجود حقیقتی منحصر و مختص به ذات الهی است؛ اگرچه ملاصدرا بر وحدت وجود تکیه کرده است، کثرت را نیز قبول و توجیه کرده است. به بیان وی عالم هستی با تمام مظاهر و مراتبش و با این گستردگی چیزی جز تجلی الهی و ظهور جمال و جلال ربانی نیست. حال اگر در عالم هستی تحقق چیز دیگری به جز یک وجود اصالت ندارد، چگونه این عالم هستی با این همه کثرات را میتوان تبیین کرد؟ ملاصدرا جهت تبیین کثرات عالم، داعیهدار اثبات عقلانی نظریه وحدت شخصی وجود است. تمامی مکاتب فلسفی حوزه اندیشه اسلامی نیز به نوعی مجبور به پذیرش این دیدگاه شدهاند؛ لیکن این پذیرش مستلزم سه لازمه فلسفی و کلامی است: نفی علیت، همهخداانگاری، و پذیرفتن جبر و نفی اختیار. از همین رو به باور نگارنده، نظریه یادشده به لحاظ تفکر دینی مردود است.برای اثبات، ابتدا مبانی فلسفیای که نظریه وحدت شخصی وجود بر آنها مبتنی است بیان میشود و سپس انتقادات وارده مطرح میشوند تا از این رهگذر اثبات شود که سخن از نظریه وحدت شخصی وجود با باورهای اعتقادی و بدیهیات عقلی سازگار نیست و نظریهای قابل انکار است.
|
کلیدواژه
|
علیت ,جبر ,همهخداانگاری ,وحدت شخصی وجود ,امکان فقری ,وحدت تشکیکی ,فاتالیسم ,Causality ,Fatalism ,Pane Theism ,Individual ,Unity Of Existence ,Existential Possibility ,Graded Unity
|
آدرس
|
دانشجوی دکتری دینپژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب, ایران
|
پست الکترونیکی
|
sahebalzamani@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|