مقایسۀ ایساغوجی ابن‌مقفّع با ایساگوگۀ فرفوریوس

یکی از خلاهای مهمّ در عرصۀ منطق‌پژوهی ایران، بل‌که جهان، فقدان یک تاریخ‌نگاری جامع در زمینۀ منطق اسلامی است. کارهایی که تا کنون در خاور و باختر انجام یافته‌اند گام‌هایی برای پیمودن راهی درازند که باید همچنان تا مدّت‌ها پی گرفته شوند. نگارش تاریخ منطق اسلامی طبعاً باید از بررسی روند دگردیسی و تطوّر ایساگوگۀ فرفوریوس آغاز شود کتابی که آموزه‌های آن در همارۀ تاریخ منطق اسلامی صدرنشین همۀ منطق‌نوشته‌ها بوده است. انجام این بایسته نیز، به نوبۀ خود، باید با بررسی ایساغوجی ابن‌مقفّع آغاز گردد چکیده‌نوشتی که برای نخستین بار ایساگوگه را به جهان اسلام شناساند. این نوشتار می‌خواهد با مقایسۀ این دو اثر همین بایسته را بگزارد.

A Comparative Study of Ibn al-Muqaffaʿ and Porphyry’s Isagoge

One of the important voids in Iranian, even World, logical Studies is absence of a comprehensive History of Islamic Logic. The works has been done in the East and West hitherto are steps for peregrinating a long road which should be continued many years. Writing a history of Islamic Logic naturally should be begun by the study of the development of Porphyry’s Isagoge, a book that always was the first part of all logical writings in the history of Islamic Logic. Doing this, in turn, should be begun by the study of Ibn alMuqaffaʿ’s Isagoge, a paraphrase that firstly introduced Porphyry’s Isagoge to the Islamic World.