منابع و مبانی نیایش‌‌ها و ادعیه در حکمت اشراقی شیخ شهاب‌الدین سهروردی

شیخ شهاب‌الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق از سویی مدعی است که برای نیل به حقیقت فقط استفاده از استدلال عقلی کافی نیست و لازم است طالب حکمت اهل سیر و سلوک باطنی نیز باشد. از سوی دیگر معتقد است که محتوای فلسفه‌اش با آموزه‌‌های دینی هماهنگی تام دارد. او در سیر باطنی جایگاه ویژه‌‌ای برای عبادت، دعا، و نیایش قائل است و گاهی متناسب با حال نجواهایی با خداوند و ملکوتیان دارد. البته محتوای آن‌ها در قواعد حکمی هم‌چون نظریه ابصار، هستی‌‌شناسی نوری، و امکان اشرف ریشه دارد. به‌نظر می‌‌رسد وی به توقیفی‌بودن اسمای الهی قائل نیست؛ زیرا متناسب حال خود از اصطلاحات فلسفی وِیژه خود استفاده می‌کند و حق ‌تعالی را مورد خطاب قرار می‌دهد. برخی مناجات‌‌هایش ابداعی و البته برخی دیگر نیز گرفته‌شده از ادعیه ماثورهاست. مناجات‌‌های شیخ همیشه ملازم با عرض حاجت از خداوند نیست و گاهی فقط خداوند را تمجید و ستایش می‌کند و یابندگان برجسته‌‌ای چون حضرت رسول و خاندانش یا موجودات علوی دیگری هم‌چون نفس، طباع تام، بهمن، عقل ثانی، ملائکه، و افلاک را مورد خطاب قرار داده است.

Sources and Bases of Invocations and Prayers in Philosophical Illumination (Wisdom of Ishrāq) of Shayakh Shahab alDin Suhrawardi

AbstractShahab alDin Suhrawardi is the founder of philosophical illumination school (The Wisdom of Ishrāq). For Suhrawardi, reasoning (using rational arguments) is not sufficient to obtain truth and undertaking an esoteric way is essential to seek wisdom. He says that the content of philosophy is in complete harmony with religious texts and religious doctrines. Therefore, he refers so many times to Quranic verses and divine sayings and even sometimes (occasionally) in philosophical argumentation he prays to God. He has taken some of his invocations and prayers from Islamic sources and (infallible) Imams and he wrote some of them personally. He rejected the opinion of exclusivity of the names of God, and addresses God in accordance with his mystical dispositions and in his special philosophical terminology. In his prayers, Shayakh, does not ask something form God and they are sometimes just for praising Him. He also addressed wayfarers, prophet and his household, soul, perfect natures, Bahman, second intellect, angels, heaven of oblation, heaven Saturn, Jupiter, Mars in his prayers.