بررسی عنصر ثبات در حافظه از دیدگاه حکمت متعالیه و عصب‌شناسی

حافظه قابلیتی است که باعث می‌شود، انسان بتواند اطلاعاتی را که از طریق حواس فراهم می‌شود، ثبت و ذخیره کرده و در موقع لزوم آن‌ها را یادآوری کند. از این‌رو در حافظه، صور ادراکی ما بدون تغییر باقی می‌مانند و این عدم تغییر باعث می‌شود تصویر منسجمی از گذشته به یاد داشته باشیم. ملاصدرا علت این عدم تغییر حافظه را تجرد آن می‌داند. از نظر وی امر مادی همواره در حال حرکت است، بنابراین تغییرپذیر است. اما عصب شناسان هر حرکتی را تغییر تلقی نمی کنند، از این رو حرکاتی را که در سطح جهان اتم و کوچک‌تر اتفاق می افتد، باعث تغییر در سطح کلان تر یا همان ماده در سطح زیستی نمی دانند. هر چند از نظر حکمت متعالیه تغییر محسوب شود. عصب شناسان تغییراتی را باعث تغییر حافظه می دانند که در سطح سلول های عصبی رخ دهد. از این رو ثبات حافظه را به ثبات رمزگذاری ژن‌ها و به تبع آن رمزگذاری نورون‌ها نسبت می‌دهند، و اگر اختلالی در این عملکرد رخ دهد منجر به از دست دادن حافظه می‌شود. پس از نظر ایشان حافظه مادی است و به رغم مادی بودنش در شرایط متعارف تغییری در صور ادراکی ذخیره شده آن رخ نمی‌دهد. بدین ترتیب برای اثبات تجرد حافظه باید از دلایل دیگر بهره گرفت.

A Study on the Fixity of the Memory in Transcendent Theosophy and Neuroscience

Memory is a potency which makes man to be able to fix and to deposit those data which are being grasped through senses, and to use them whenever are needed. That is why our data remain unchanged and we can clearly remember our past. For Mulla Sadra the memory is unchanged because it is an abstract entity. Based upon his theory, all corporeal entities are constantly moving. Therefore if the memory is corporeal, it has to be subject to the change. But neuroscientists do not consider all motions as change. So for them the motions at the level of subatomic or atomic world do not make any change in the biological world. Even if it is considered to be a change by transcendent theosophy, but for neuroscientists only those changes at the level of neuron sells can change the memory, thus they attribute the fixity of the memory to the fixity of coding the genes and accordingly coding the neurons, and if any kind of confusion occurs in this function, we will lose our memory. Therefore for them the memory is corporeal, and in spite of being so, in normal conditions no change occurs in its deposited data. Thus to prove the abstractness of the memory we have to utilize other reasons.