امکان معرفت عقلی به خداوند متعال از منظر حکیم سبزواری

به‌طور معمول در آثار فلسفی مسلمین، معرفت‌پذیری خداوند به‌صورت مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است بلکه در بیشتر موارد به‌عنوان یک اصل موضوع تلقی گشته است. حکیم سبزواری علی‌رغم رویکرد منتقدانه‌ای که در نسبت با اندیشه‌های تعطیل‌گرایانه اتخاذ نموده، عقل را بدون مدد الهی عاجز از معرفت خداوند می‌داند و بیان می‌کند آنچه که خداوند را از طریق براهین می‌شناسد، عقلی است که به نور خداوند تقویت گشته است و در عین حال عقل از نیل به کنه ذات خداوند ناتوان است، بدان‌جهت که علم حصولی اکتناهی منوط به حصول تام ماهیت معلوم برای عالم است و خداوند به سبب تنزه از ماهیت از دسترسی عقول مبرا می‌باشد. حکیم سبزواری در تبیین نظریه خویش علاوه بر اقامه استدلال، به روایات صادره از ناحیه عصمت و نیز بیانات اهل معرفت استشهاد نموده است.