بررسی تحلیلی چگونگی ارتباط شادی و معناداری زندگی از دیدگاه اسلام

یکی از مباحث نوین در فضای فرهنگی جهان بحث شادی به‌عنوان یکی از هیجانات مثبت انسانی است، که در فضای فکری بعد از جنگ جهانی دوم و توجه به مباحث بهبود کیفیت زندگی در روان‌شناسی مثبت‌نگر پررنگ شد و، سپس، با ورود به حوزۀ برخی از معنویت‌های نوظهور و جریانات فلسفی تا هدف‌پنداری و عامل معناداری زندگی انسان برجسته شد. هدف این پژوهش آن است که به تبیین ارتباط صحیح شادی و معناداری زندگی از منظر آیات و روایات بنشیند. ازاین‌رو، این پژوهش با رویکرد مسئله‌محور و اتخاذ روش  عقلینقلی ابتدا به بررسی ماهیت شادی در سه دیدگاه روان‌شناختی، فلسفی و دینی پرداخته و، سپس، به تحلیل ارتباط شادی و معناداری نشسته است. در یافته‌های این پژوهش مشخص شد که ماهیت شادی مرکب از دو بعد احساسی و شناختی است و اینکه دیدگاه اسلام با توجه به دو سطح شادی مقدمه‌ای و معنوی و دو قسم شادی ممدوح و مذموم، و رویکرد فراطبیعت‌گرا در معناداری زندگی که بر دو مولفۀ هدف و ارزش تاکید دارد، شادی را تابعی از معناداری زندگی می‌داند و نه اینکه شادی عامل معناداری باشد، چه اینکه شادیِ مقدمه‌ای مقدمۀ رسیدن به معناداری است و شادیِ معنوی نتیجۀ وصول به هدف و معناداری است. در نتیجۀ نهایی نیز مشخص شد که دیدگاه اسلام هدف‌پنداری شادی در جریانات مختلف روان‌شناسی و لامائیزم و روشنفکری را برنمی‌تابد.