همسانی یا تفاوت وحی و نبوغ

وحی پدیده‌ای است که برخی از بندگان برگزیده و شایسته الهی با آن با خداوند تعالی ارتباط برقرار می کنند تا برنامه رستگاری و سعادت جاودانی را از او دریافت و برای هدایت بشر به قله‌های کمال ابلاغ کنند.برخی از دانشمندان به دلیل ناتوانی از شناخت صحیح حقیقت وحی تفسیر نادرستی از وحی ارایه داده وآن را همسان با نبوغ دانسته اند و پیامبر را نابغه‌هایی خلاق معرفی کرده‌اند که در برهه‌هایی از تاریخِ بشر در عرصه زندگی اجتماعی درخشیده‌اند و با بهره‌گیری از نبوغ و هوش ذاتی خود اصول و قوانینی را برای هدایت و سعادت و سلامت روانی و اخلاقی بشر آورده‌اند.ولی این تحلیل از وحی پذیرفته نیست، زیرا وحی و نبوغ دو حقیقت کاملاً متمایز و جدا از هم‌اند؛ نبوغ امری فکری، و مرتبط با ساختارهای طبیعی، ذهنی و مغزی انسان است، در حالی که وحی دانشی از سنخ علم حضوری است که قلب و روح پیامبر آن را اخذ و تلقی می‌کند. معرفت‌های حاصل از نبوغ خطاپذیرند ولی معرفت‌های وحیانی خطاپذیر نیستند. معرفت‌های حاصل از نبوغ محدود به مسایل و موارد خاصی هستند ولی معارف وحیانی همه ابعاد زندگی انسان را دربرمی‌گیرند. در این مقاله، تحلیل همسانی وحی با نبوغ با رویکرد عقلی و نقلی مورد بررسی ونقد قرار گر فته است.