ابن‌سینای اشراقی و شیخ اشراق سینوی: تاثیرات رساله حی بن یقظان بوعلی بر رساله‌های رمزی سهروردی

حکمت مشاء و حکمت اشراق و نسبت میان این دو همواره مورد توجه فیلسوفان اسلامی حتی غیراسلامی بوده است. بر همین اساس توجه ویژه به رسایل رمزآلود ابن‌سینا که منشا نظرات عرفانی و اشراقی اوست، لازم به نظر می‌رسد. این توجه زمانی بیشتر ضروری می‌نماید که تاثیرات آن در حکمت اشراق سهروردی به‌خوبی آشکار می‌گردد. اشتراکات فراوانی را می‌توان در تالیفات این دو فیلسوف بزرگ یافت که از جمله آنها لحن، زبان تمثیل، رمزآلودبودن بیان و رهیافت بینامتنی قرآن است. درنتیجه بر خلاف عده‌ای که ابن‌سینا را صرفاً واجد فلسفه‌ای خشک و عاری از تفکرات سلوکی و عرفانی معرفی می‌کنند، خواهیم یافت که ابن‌سینا پیش از شیخ اشراق، به عرفان و تجربیات عرفانی توجه داشته و رساله حی بن یقظان ابن‌سینا سر آغاز نگارش تالیفات رمزآلود سهروردی بوده است. همین نکته اثبات می‌کند ابن‌سینا فیلسوفی صرفاً مشائی نبوده، بلکه آثار او سرآغاز ورود عرفان به وادی فلسفه بوده است.

illuminative, ishraqi, ibn sina and avicennian shaykh ishraq: the effects bu ’ali’s treatise hayy ibni yaqzan on sohravardi’s mysterious treatises

prepatetic philosophy and illuminative philosophy and the relationship between the two have always been of interest to islamic and even non-islamic philosophers. accordingly, it seems necessary to pay special attention to ibn sina’s mysterious messages, which are the source of his mystical and illuminative opinions. this attention becomes more necessary when its effects are well revealed in ishraqi philosophy of suhrawardi. many commonalities can be found in the writings of these two great philosophers, among them the tone, the language of allegory, the mysteriousness of expression and the intertextual approach of the quran. as a result, contrary to some people who introduce avicenna as having only a solid philosophy and devoid of seleucid and mystical thoughts, we will find that avicenna paid attention to mysticism and mystical experiences before shaykh ishraq, and avicenna’s treatise hayy ibn yaqzan was the beginning of suhrawardi’s mystical writings. this point proves that avicenna was not a mere prepatetic philosopher, but his works were the beginning of mysticism’s entry into the valley of philosophy.