بررسی فیزیکی شعورمندی و اختیار در پدیده‌های کوانتومی از منظر حکمت سینوی‌

بنیانی‌ترین اصول کوانتوم را می‌توان در اصل عدم قطعیت و تاثیر ناظر در رفتار ذرات کوانتومی مطرح نمود که اولی با اختیار و دومی با شعورمندی ذرات در ارتباطی تنگاتنگ قرار دارد. اگر تفسیر خلق اندازه‌گیری در ذرات کوانتومی را به این دو اصل بیفزاییم، ادعای دخالت امور ماورایی در ایجاد ذرات به واسطه اختیار و آگاهی نیزگزاف نمی‌نماید؛ چراکه مبنای ابن‌سینا در اختیار و آگاهی از طریق افاضۀ «عقل فعال» است؛ یعنی هر گاه چیزی اختیار شود، ذرات کوانتومی یا ذراتی که بیشترین قرابت را با امور مجرد دارند، در مغز ایجاد می‌شود و آگاهی جریان می‌یابد. سوال این است که چگونه می‌توان مدل اختیار و آگاهی در فیزیک را بر فلسفه اسلامی بنیان نهاد؟ هدف این مقاله بررسی فیزیکی فلسفه ابن‌سینا در روابط میان اختیار و آگاهی و مقایسه آن با فلسفه فیزیک موجود است. این پژوهش اطلاعات را به صورت کتابخانه‌ای جمع‌‎آوری و به صورت توصیفی تحلیلی بررسی ‌می‌نماید. این تحقیق در پایان به این نتیجه می‌رسد که مدل ابن‌سینا از مدل‌های موجود در فیزیک، برتری چشمگیری دارد. به علاوه اینکه این مدل از نظرگاه دین نیز قابلیت ارتقاءدارد.

a physical study of consciousness and free will in quantum phenomena from the perspective of avicenna`s philosophy

the most fundamental principles of quantum can be put forward in the principle of uncertainty and the influence of the observer in the behavior of quantum particles, of which the former is closely related to free will and the latter to consciousness of particles. if we add the interpretation of the creation of measurement in quantum particles to these two principles, the claim of the effect of transcendental affairs in the creation of particles through free will and consciousness would not be too much. because ibn sina’s basis in free will and awareness is thought to be through the bestowing of active intellect that is, whenever something is intended, quantum particles or particles that have the greatest affinity with incorporeal things are created in the brain and consciousness flows. the question is, how can the model of free will and consciousness in physics be based on islamic philosophy? the purpose of this article is to examine the physical philosophy of avicenna in the relationship between free will and consciousness and compare it with the current philosophy of physics. this research collects information in a library form and analyzes it descriptively and analytically. in the end, it comes to the conclusion that avicenna’s model is significantly superior to the current models in physics. in addition, this model can be improved from the point of view of religion.