نقد روش‌شناسی و معرفت‌شناسی اندیشه نوح هراری

تفکر هراری، مانند هر اندیشه دیگری، برخاسته از برخی اصول روشی و معرفت‌شناختی است. با توجه به تاثیر مستقیم رویکرد روشی و معرفتیِ هر اندیشمندی در چگونگی حصول نتایج، ضروری می‌نماید با روش تحلیلی-انتقادی، به بررسی آنها پرداخته شود. در این راستا نشان داده شده است هراری به «تجربه‌گرایی افراطی» تعلق خاطر دارد و از «استقرای ناقص» برای رسیدن به ادعاهای کلیِ خود استفاده می‌کند؛ در حالی که انحصار راه رسیدن به واقعیت در روش تجربی، ادعایی خودشکن بوده، استقرای ناقص از حیث منطقی برای رسیدن به نتایج کلی، کارایی لازم را ندارد. همچنین هراری از حیث روشی، در موارد متعدد با «طرح ادعاهای بدون دلیل» در تلاش است داستان منسجمی از سرگذشت انسان ارائه نماید. با وجود این، کنار هم قراردادن آنها در برخی موارد منجر به «ناسازگارهای درونی» شده و نشان از یک «سطحی‌نگری» و عدم وسواس علمی در آثار اوست. بررسی روش‌شناختی و معرفت‌شناختی آثار هراری ما را به آن می‌رساند که او نتوانسته است اصول معرفتیِ درستی اتخاذ نماید و به همین دلیل اشکالات و کاستی‌های قابل توجهی در اندیشه او رسوخ کرده است.

a criticism of the methodology and epistemology of noah harari’s thought

harari’s thought, like any other thought, originates from a series of methodological and epistemological principles. considering the direct impact of the methodical and epistemological approach of every thinker on how to achieve the results, it is necessary to investigate them with analytical-critical method. in this article, it is shown that harari belongs to extreme empiricism and uses incomplete induction to reach his general claims. this is despite the fact that considering the way to reach reality in the experimental method is a self-defeating claim and logically incomplete induction does not have the necessary efficiency to reach general results. also, in terms of method, harari is trying to present a coherent story of human history by making claims without reasons in many cases. nevertheless, putting them together in some cases has led to internal inconsistencies and shows a superficiality and lack of scientific obsession in his works. examining the methodology and epistemology of harari’s works leads us to the fact that he was unable to adopt the correct epistemological principles and for this reason, significant problems and shortcomings have infiltrated his thought.