نقش فطرت در چهارچوب اخلاقی ملاصدرا بر اساس نظام وجودشناختی حکمت متعالیه

بسیاری از فیلسوفان اسلامی به وجود ادارکات فطری در بشر معتقدند. برخی صاحب‏نظران اندیشه اسلامی پذیرش ادارکات فطری اخلاقی را بهترین راه حل نسبی‏گرایی اخلاقی دانسته اند. در این نوشتار در پی یافتن پشتوانه ای استوار برای اخلاق هستیم و آن را در نظام هستی‎شناختی ملاصدرا و نیز در مسئله فطرت جست‏وجو می کنیم. در این مقاله پس از مطابقت دیدگاه ملاصدرا با کاربردهای واژه فطرت به این نتیجه رسیده ایم که بنا بر اصول انسان‏شناختی حکمت متعالیه از قبیل اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری، جسمانیهالحدوث‏بودن نفس انسان فاقد پیش‏آورده‎های حصولی است؛ اما بر مبنای اصول «مساوقت وجود و علم»، «علم بسیط مشترک بین انسان‎ها» و نیز «علم معلول به ذات خود مستلزم علم به علت است» ادراک حضوری فطری قابل ثبات است. این ادراک حضوری و فطری به خداشناسی فطری منتهی می‌شود و این اصل پشتوانه ای استوار برای گزاره‏های اخلاقی خواهد بود.

the role of innate nature in mulla sadra's moral framework based on the ontological system of transcendent wisdom in the world

many islamic philosophers believe in the existence of innate perceptions in human beings. some of them have considered the innate moral perceptions as the best way to oppose moral relativism. in this article, we seek to find a solid support for morality and we seek it in mulla sadra's ontological system as well as in the issue of nature. in this article, after matching mulla sadra's view with the cases in which the word nature is used, we have come to the conclusion that according to the anthropological principles of transcendent wisdom, such as the originality of existence, gradational state of existence, substantial motion, human soul`s originally corporeal state, are not based on any acquired knowledge; but on the basis of the principles of coexistence of existence and science, simple science common to human beings and also essential knowledge of the caused necessarily contains the knowledge to the cause, the innate presence perception may be proved. this instinctual and instinctive perception leads to innate theology, and this principle will be a solid support for moral propositions.