بررسی تطبیقی رابطه کمال جلا و استجلای الهی با انسان کامل در مکتب ابن‌عربی و مکتب وحی

«جلا» و «استجلا» دو اصطلاح عرفانی است که ناظر به نظام هستی‌شناختی است و همه تعین‌های حقانی و خلقی را شامل می‌شود. «جلاء» ظهور و جلوه ذات خداوند متعال برای خودش و در خودش و «استجلا» ظهور و جلوه ذات حق برای خودش و در تعینات خلقی است. نوشتار حاضر با روش توصیفیتحلیلی به بررسی تطبیقی رابطه کمال جلا و استجلای الهی با انسان کامل در مکتب ابن‌عربی و مکتب وحی پرداخته است. بر اساس یافته‌های این پژوهش روشن می‌شود که مقصود نهایی حق تعالی از ایجاد مجالی و مظاهر، دیدن کمالات خود در مظهر و آئینه‌ای مغایر است؛ در این میان انسان بهره‌مند از ویژگی‌هایی است که به واسطۀ او سرّ حق بر حق ظاهر و اسرار او هویدا می‌گردد. بنابراین کمال استجلا به واسطه انسان محقق می‌شود؛ اما این مرتبه برای او بالقوه است؛ مظهر بالفعل، همان «انسان کامل» است که استعدادهای خود را به فعلیت رسانده است. آموزه جلا و استجلا در مکتب وحی نیز مطرح گردیده است؛ در متون عرفانی آیات و روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد علاوه بر این که بیانگر پیوند عمیق میان عرفان و وحی است، ریشه داشتن عرفان اسلامی در مکتب وحیانی را اثبات می‌کند.

A Comparative Study of the Relationship between Perfection of Divine Jala` and Istijla` with Perfect Man in Ibn Arabi's School and the School of Revelation

Jala` and Istijla` are two mystical terms that refer to the ontological system and all Divine and created determinations. Jala` is the manifestation of the Essence of God, the Almighty, for Himself and in Himself, and Istejla` is the manifestation of Divine Essence for Himself but in creature determinations. The present article with a descriptiveanalytical method is a comparative study of the relationship between the Divine perfection of Jala` and istejla` with the perfect man in Ibn Arabi's school and the school of revelation. Based on the findings of this study, it becomes clear that the ultimate goal of the Supreme Being is to create opportunities and manifestations, to see his perfections in the manifestation and facing the mirror as the other; In the meanwhile, man enjoys the characteristics through which the Divine secret would appear for the Truth and his secret his secrets are made clear. Thus the perfection of istejla was achieved by man; But this degree is potential for him; the actual manifestation is the very perfect man who has realized his talents. The doctrine of jala` and istejla` has also been discussed in the school of revelation; In mystical texts, there are many verses and hadiths in this field. In addition to expressing the deep connection between mysticism and revelation, it proves the roots of Islamic mysticism in the school of revelation.