نقش تطهیر خیال در وصول به مقام توحید الهی از منظر علامه طباطبائی و آیت‌الله جوادی آملی

در حکمت متعالیه، قوۀ خیال از مهم‌ترین مراتب وجودی انسان به شمار می‌آید که با حرکت جوهری از قوۀ حس ارتقا می‌یابد و قبل از قوۀ ادراک عقلی قرار می‌گیرد. در صورتی که آدمی از این قوه تحت کنترل عقل استفاده کند و بدین وسیله، خویش را از توقف در مرتبۀ ادنی و تکثّر در صور و معانی ماهوی نجات دهد، می‌تواند از طریق این قوه به تعالی و وصول به مقام توحید الهی برسد. از این قوه به دلیل داشتن برخی از ویژگی‌های قوۀ حس و قوۀ عقل، با عنوان «قوۀ برزخی» نیز یاد کرده‌اند.تلاش بر آن است تا با تحلیل آرای علامه طباطبائی و آیت‌الله جوادی آملی، نقش تطهیر خیال را برای وصول به مقام توحید الهی تبیین شود. ایشان بر مبنای یگانگی نفس و قوا و اتحاد علم و عالم و معلوم، معتقدند اگر عقل نظری و عملی متحد شوند، می‌توان به وسیلۀ قوۀ خیال به مقام توحید الهی دست یافت؛ زیرا با متمرکز کردن قوۀ خیال در سیر آفاقی و انفسی، و نیز مراقبه و کنترلآن به وسیلۀ جمع همّت‌ها تحت قوه عاقله، وصول به مقام حقانی میسور خواهد شد.

The Role of Purifying Human Imagination in Attaining Divine Unity as Viewed by Allameh Tabataba`i and Ayatollah Javadi Amoli

In transcendent philosophy, the imagination is one of the most important aspects of the human being, which is promoted by the inward movement of the senses and precedes the intellect. If one uses this faculty under the control of the intellect and thereby rescues himself from stopping and the multiplicity of conceptual forms and meanings, he can attain divine monotheism through this power. This faculty has also been referred to as the power of purgatory because of its being in common in the field of some characteristics of sense and intellect. An attempt is made to explain the role of the purification of the imagination in attaining divine monotheism by analyzing the views of Allameh Tabataba'i and Ayatollah Javadi Amoli. On the basis of the unity of the mind and the powers and the unity of the knowledge, the knowing and the known, they believe that if the theoretical reason the and practical reason be united, one may achieve the divine monotheism by the power of imagination, because by focusing the imagination on outer and inner journey as well as its control by human will under the rule of the faculty of intellect, attaining the Truth would be possible.