بررسی و نقد مولفه‌های معنویتِ پسا‌تجدّدی از منظر معنویت اسلامی

یکی از شاخصه‌های اصلی دوره پساتجدد، رشد روزافزون معنویت‌خواهی و به دنبال آن، شکل‌گیری جنبش‌های نوپدید معنویت‌گراست، اما ارائه معنویت‌های نوپدید با مولفه‌هایی که برای آن تعریف شده است به‏ویژه تاکید بر انسان‌مداری و عرفی‌گروی صلاحیّت و نیز توانایی مدّعیان این معنویت‌ها را در پاسخ به نیاز معنویت‌خواهی انسان، با تردید‌های جدّی مواجه ساخته است. سوال اصلی این است که: معنویت‌های دوره پساتجدد با کدامین برهانِ عقلی یا نقلی، مدعیِ پاسخ به نیاز معنوی انسان معاصرند؟نوشتار حاضر درصدد است با واکاوی مولفه‌های معنویت‌های دوره پست‌مدرن و مقایسه آن با مولفه‌های معنویت اسلامی، عیار راستی مدعیات این نوع معنویت‌ها را با سنجه معنویت اسلامی بسنجد. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کتابخانه‌ای است که در آن با استفاده از دو عنصر توصیف و تحلیل به این نتیجه دسته یافته که معنویت اسلامی قادر به ارائه نسخه‌ای جایگزین برای این نوع معنویت‌هاست؛ معنویتی که به دلیل سرچشمه گرفتن از وحی و برخورداری از پشتوانه مستحکم عقل، افزون بر جلب اعتماد پیروان خود، ثمربخش بودنِ اجرای دستورالعمل‌های خود را تضمین می‌کند.

A Critical Study of Spiritual Components of Postmodernism on the Basis of Islamic Spirituality

One of the main characteristics of the postmodern period is the increasing growth of human desire for spirituality and, then, the appearance of new spiritualist movements, but new forms of spirituality with their defined components, in particular the emphasis on humanism and secularism, have put the competence of the supporters of these forms of spirituality exposed to serious doubt. The main question is: what may be taken as the foundations for the claims of postmodern supporters in the field of spirituality as being satisfying human needs? This paper seeks to assess the claims of this type of spirituality in comparison with the components of Islamic spirituality. The method used in this research is a librarybased method which led to the fact that Islamic spirituality would be an alternative version for this type of spirituality; the spirituality that originating from revelation and supported by reason, in addition to attracting the trust of its followers, ensures the effectiveness of the implementation of its instructions.