الگوی سیاست‌گذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان

جمهوری اسلامی ایران به علت فرهنگ و تمدن کهن خود و اشتراکات دینی و فرهنگی با جمهوری آذربایجان، از قدرت زیادی برای سیاست‌گذاری در عرصه مناسبات فرهنگی این کشور برخوردار است. هدف این مقاله، ارائه الگویی برای سیاست‌گذاری مناسبات فرهنگی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان است. این پژوهش به روش کیفی و به کارگیری نظریه داده‌بنیاد انجام گرفته و داده‌های مورد نیاز به وسیله مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته جمع‌آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، آن دسته از کارشناسان فرهنگی در جایگاه سفیران، رایزن‌های فرهنگی، وابسته‌ها و مستشاران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان هستند که با نمونه‌گیری هدفمند، با دوازده نفر از آنها مصاحبه صورت گرفت. با توجه به موضوع پژوهش، تمام مصاحبه‌ها گردآوری ‌شدند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار مکس کیو.دا استفاده شد. با شروع مطالعه دقیق مصاحبه‌ها، هر جا که مفهوم مرتبط با موضوع پژوهش در بین مطالب دیده شد، کد مورد نظر به آن اختصاص یافت. در تحلیل داده‌بنیاد به الگوی سیاست‌گذاری دست یافتیم. بر اساس یافته‌ها می‌توان گفت که راهبردهای جذب حداکثری طلاب جمهوری آذربایجان در ایران، شامل موارد زیر می‌شود: ترجمه کتب فارسی به زبان آذری، توسعه گردشگری جمهوری آذربایجان در ایران، برگزاری هفته‌های فرهنگی، مدیریت و هدایت سیاست خارجی در مسیر مناسب، تبادل استادان و نخبگان بین دو کشور، افشای ماهیت جریان‌های ضد هویتی در جمهوری آذربایجان، جذب حداکثری دانشجویان جمهوری آذربایجان در دانشگاه‌های ایران، نشست‌های مشترک علمی، برنامه‌ریزی بنیادین بین دو کشور، حمایت از چاپ کتاب‌های مختلف ادبی، فرهنگی و تاریخی مشترک، برگزاری همایش‌های ادبی و علمی مشترک و برگزاری نمایشگاه‌های هنری فراملی با رویکرد ایرانی اسلامی. این اقدامات می‌تواند سبب ارتقای سیاست‌گذاری در مناسبات فرهنگی ایران و جمهوری آذربایجان در حوزه فرهنگ شود.