تیوری شایسته‌سالاری مدیریتی بر مبنای استراتژی تیوری داده- بنیاد: برداشتی از نهج‌البلاغه

این مقاله حاصل پژوهشی است که با عنوان شناسایی نظام شایسته سالاری مدیریتی بر مبنای نهج البلاغه انجام پذیرفته است. در این پژوهش به دلیل آنکه از استراتژی تیوری داده-بنیاد استفاده گردید، مدل مفهومی و فرضیه تدوین نگردیدند و طبق الزامات این استراتژی تحقیق، سوال اصلی پژوهش؛ مناسب ترین شکل نظام شایسته سالاری در نگاه نهج البلاغه چیست؟ مطرح گردید. در این تحقیق، علاوه بر احصا نکات کلیدی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه، برای هر نکته یک کد معین گردید. سپس با مقایسه کدها، چند مفهوم که اشاره به یک جنبه مشترک پدیده شایسته سالاری از نگاه نهج البلاغه داشتند، شناسایی شد. حاصل مقایسه هر مفهوم با مفاهیم دیگر، دستیابی به مقولاتی بود که پایه های سه گانه تیوری شایسته سالاری اسلامی از نگاه نهج البلاغه را شکل می دهند. با توجه به اهمیت بومی سازی تیوری های مدیریت در کشور، تدوین این تیوری با نگاه به دانش موجود در ماخذ اسلامی می تواند برای مدیران جوامع اسلامی مفیدتر و در عین حال عملی تر باشد. استراتژی این پژوهش، تیوری داده بنیاد متنی بوده است. حاصل کار، تدوین نظام شایسته سالاری بر مبنای سه اصل شایسته گزینی، شایسته چینی و شایسته سازی می باشد. بر اساس این سه اصل، در نظام شایسته سالاری اسلامی می بایست ابتدا با استفاده از ملاک ها و معیارهای اسلامی تدوین شده به گزینش مدیران پرداخت، سپس بر اساس نظارت و بازخود، نسبت به جابجایی و استفاده مقتضی از مدیران اقدام نمود و در این میان باید تربیت و شایسته سازی نیروهای جدید و ضعیف مد نظر قرار گیرد.