سنجش توزیع فضایی بازارهای روز و مکان‌یابی بهینه آنها در شهر خرم‌آباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

چکیدهتامین دسترسی راحت و مناسب شهروندان به انواع خدمات شهری از اهداف مهم برنامه ریزی شهری است. شهرها با هر نقش و وظیفه‌ای که داشته باشند، نمیتوانند دور از فعالیت‌های تجاری و بازرگانی قرار گیرند، چرا که حیات اجتماعی انسانها و رفع نیازهایشان، وجود چنین فعالیت‌هایی را ایجاب می‌کند. بازارهای روز، نمونه بارزی از این فعالیت‌های تجاری هستند که از زمان‌های گذشته نیز وجود داشتند. شهر خرم آباد از جمله شهرهایی است که به دلیل ساختار و بافت قدیمی خود، فاقد بازارهای روزی است که به صورت علمی مکان‌گزینی شده باشند. هدف از مکان‌یابی بازارهای روز در این پژوهش: حصول توسعه پایدار اقتصادی، ارتقا کیفیت خدمات رسانی به شهروندان، ایجاد فرصت های اشتغال، کسب درآمد و... است. معیارهای مورد استفاده در این پژوهش عبات‌اند از: ارزش نسبی زمین، مساحت، دسترسی، مرکزیت، تراکم جمعیت، شکل زمین، پتانسیل پارکینگ. پس از تهیه لایه‌های وکتوری و رستری معیارهای فوق، میزان تاثیر یا نسبت اهمیت هر یک از این لایه‌ها به‌عنوان عوامل موثر در مکان‌یابی بازارهای روز مشخص شده، که در این تحقیق به منظور تعیین نسبت اهمیت و وزنهای استاندارد لایه های اطلاعاتی از تحلیل‌های مکانی در نرم افزار arc gis استفاده شده است. پس از اولویت‌بندی لایه های اطلاعاتی استفاده شده و در نهایت با استفاده ازgis وزن‌های استاندارد لایه های مورد استفاده برای مکان‌یابی استخراج شد. پس از تعیین وزن‌های استاندارد، نسبت به همپوشانی وزن‌دار لایه‌های اطلاعاتی براساس میزان اهمیت آنها اقدام شد و لایه‌های اطلاعاتی براساس وزنشان تلفیق شده و در آخر نقشه نهایی مکان‌یابی بازارهای روز، به دست آمد. نتایج نشان می‌دهد که با توجه به نقشه کاربریهای موجود، بازارهای موجود و بازارهای مکان‌یابی شده، بازارهای روز موجود در شهر خرم‌آباد توزیع فضایی مناسبی نداشته و به استانداردها و پارامترهای لازم برای مکان‌یابی این بازارها توجه نشده است.