تجزیه و تحلیل کمّی فرسایش خندقی در حوضه ی آبخیز کلقان چای (شرق سهند)

حوضه ی آبریز کلقان چای با مساحت 5/235 کیلومتر مربع و متوسط بارندگی290 میلیمتر در جنوبشرق شهر تبریز واقع شده است. ارتفاع متوسط آن 2615 متر و شیب 92/12% است و از پتانسیل بالایی برای فرسایش خاک برخوردار است. نتایج داده های برخی از شاخص های ارزیابی استعداد حوضه به فرسایش خطی بویژه خندقی (نظیر ws وhtk ) نشانگر پتانسیل بالای خندق زایی در حوضه است. متوسط فرسایش خاک در حوضه ی آبخیز کلقان چای ton/ha/y 79/235 می باشد و مجموع کل فرسایش خاک حوضهton/ha/y 5552845 برآورد شد که نشانگر اتلاف شدید خاک های سطح الارضی و زراعی حوضه عمدتاً به واسطه ی فرسایش آبی روان آبها به صورت خندقی می باشد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که بین پارامترهای طول و عمق خندق ها همبستگی مثبت(75/.r=) معنی دار در سطح اطمیان 99% و بین طول و شیب محل با همبستگی معکوس معنی دار (5071/.r=) در سطح اطمیان 97%، وجود دارد. بعلاوه بین طول و عرض خندق ها همبستگی مثبت معنی دار(85/.r= در سطح اطمیان 95%)، طول و ارتفاع متوسط و توپوگرافی با همبستگی مثبت معنی دار (596/.r=) وجود دارد. با توجه به شیب تند دامنه ها، دخالت شدید انسان ها (واقع شدن بیش از 19 روستا در حوضه)، بارش های رگباری، اثرات) سیستم آبراهه ها به شدت موجب تخریب و انتقال مواد سست سطحی (خاک های زراعی حاصلخیز) می شوند. فرمول های تجربی برآورد میزان رسوب.نشانگر شدت تخریب و حجم زیادی از سازند های خاکی از حوضه است. لذا پیشنهادهای لازم متناسب با ویژگی های حوضه برای مدیریت آن ارایه شد.